تاریخ نظریه: 1396/02/12
شماره نظریه: 7/96/315
شماره پرونده: 1896-1/127-95
استعلام:
شخص الف یک قطعه زمین که عملیات ثبتی آن درجریان بوده و هنوز سند مالیکت صادر نشده است به شخص ب طی مبایعه نامه عادی می‌فروشد و بعد از آن به لحاظ عدم سابقه ثبتی به نام فروشنده نسبت به زمین مورد معامله علیه شخص ب شکایت کیفری فروش مال غیر می‌نماید و در دادگاه جزائی شخص الف محکومیت کیفری به اتهام فروش مال غیر حاصل نموده است و پس از قطعیت دادنامه کیفری شخص ب متوجه می‌شود که زمین مورد معامله وجود خارجی داشته و علمیات ثبتی آن به نام الف می‌باشد لذا طی مبایعه نامه عادی زمینی مورد معامله را به شخص ج فروخته است و شخص ج نیز دعوای الزام به تنظیم سند رسمی و اثبات مالکیت به طرفیت شخص الف وب مطرح نموده است آیا صدور دادنامه کیفری مبنی بر فروش مال غیر وقطعیت آن موجب بطلان مبایعه نامه تنظیمی بین الف وب شده است وآیا رضایت شخص ب پس ازقطعیت دادنامه کیفری می‌تواند موجبی برای صحت معامله بوده باشد؟ اساساً دادگاه می‌تواند درپرونده حقوقی مطرح شده حکم به اثبات مالکیت شخص ج ایادی سابق را به تنظیم سند رسمی به نام شخص ج محکوم بنماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
صرف نظر از ابهامی که در سوال وجود دارد، برابر ماده 18 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و الحاقات و اصلاحات بعدی هرگاه رای قطعی کیفری موثر در ماهیت امر حقوقی باشد، برای دادگاهی که به امر حقوقی یا ضرر و زیان رسیدگی می کند لازم الاتباع است، بنابراین، آنچه مهم است، این است که رای قطعی کیفری موثر در ماهیت امر حقوقی باشد و تشخیص داشتن یا نداشتن تاثیر، امری قضایی است که حسب مورد برعهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است و از وظایف این اداره کل خارج است.