صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/04/30
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
فرض مرتکب بزه موضوع ماده 501 قانون مجازات اسلامی
پرسش
شخصی کیفی را در خیابان پیدا می‌نماید و در آن اطلاعات محرمانه ای در آن قرار داشت و آن اطلاعات را در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار می دهد آیا عمل ارتکابی مطابق به ماده 501 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات می‌باشد؟
نظر هیات عالی
فرض پرسش از مصادیق ماده 501 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) خارج است؛ زیرا مرتکب بزه مذکور در این ماده شخصی است که به مناسبت شغل و وظیفه خود صلاحیت دسترسی به اسناد، تصمیمات، نقشه ها و اسرار موضوع این ماده را دارا است؛ بنابراین شخصی که صرفاً کیف محتوای اسناد و مدارک موضوع ماده قانون فوق الذکر را در خیابان پیدا کرده است و آن را در اختیار افراد فاقد صلاحیت قرار داده است را با توجه به اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها و لزوم تفسیر مضیق قوانین کیفری نمی توان آن را مصداق ماده 501 دانست.
نظر اکثریت
با توجه به عموم ماده 501 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 شامل همه اشخاص می‌گردد، چه شخصی که به اقتضاء شغلش صلاحیت دسترسی داشته و چه شخصی که مانند این مثال به اقتضاء شغلش صلاحیت به دسترسی نداشته و به صورت اتفاقی به این اطلاعات دست پیدا کرده است.
نظر اقلیت
در راستای تفسیر مضیق قوانین کیفری، نمی توان شخصی که به صورت تصادفی این اطلاعات را کسب کرده را مصداق ماده 501 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 و جاسوس تلقی کرد چرا که اصلا قصد انتقال این اطلاعات محرمانه را نداشته است.