صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/07/25
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر نآیین
موضوع
حداقل مجازات و درجه بزه موضوع ماده 724 قانون مجازات اسلامی فصل جرایم رایانه ای (نشر و توزیع محتویات مبتذل و مستهجن)
پرسش
با عنایت به نحوه قرائت تبصره 1 ماده 742 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 مجازات بزه موضوع ماده و درجه آن چیست؟
نظر هیات عالی
هر دو مجازات مذکور در ماده 742 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات که در مورد محتویات مستهجن آمده است شامل محتویات مبتذل نمی‌گردد. نظر اکثریت بالنتیجه صحیح اعلام می‌شود.
نظر اکثریت
می‌توان متن را به دو نحوه خواند: نحوه قرائت «حداقلِ یکی از مجازات‌های فوق» صحیح می‌باشد که در این صورت مجازات نشر و توزیع با محتویات مبتذل یا 5 میلیون ریال است یا نود و یک روز حبس و امکان تعیین حداقل «هر دو» مجازات وجود ندارد چرا که عبارت «یا هر دو مجازات» مذکور در ماده فوق‌الاشعار صرفاً اختیار قاضی در محدوده آن ماده است نه تبصره. چنانچه واژه «حداقل» با مکث، قرائت شود هیچ تفاوتی بین مجازات نشر، توزیع یا معامله و مجازات محتویات مستهجن و محتویات مبتذل وجود نخواهد داشت. حال آنکه مجازات جرم اول به مراتب می‌بایست شدیدتر باشد. باعنایت به موارد فوق به استناد تبصره 2 ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 ،مجازات درجه 7 محسوب و در صلاحیت رسیدگی مستقیم در دادگاه می‌باشد.
نظر ابرازی
در ماده فوق بایستی اصطلاح «حداقل» با مکث قرائت شود؛ چرا که «یا هر دو مجازات مندرج در ماده فوق» مجازاتی مجزا تلقی می‌شود. قاضی می‌تواند در حالتی که محتویات مبتذل باشد یکی از مجازات‌های «5 میلیون ریال تا 40 میلیون ریال» یا «حبس از نود و یک روز تا دو سال» را برگزیند و امکان اعمال هردو مجازات وجود ندارد؛ به هرحال در ماده فوق ابهام وجود دارد و از طریق قانونگذار باید رفع ابهام گردد.