پیوست 2 - ضوابط احراز سلامت جسمانی و روانی (صلاحیت پزشکی) درخواست‌ کنندگان انواع گواهی ‌نامه رانندگی

از آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی
بینایی برای گواهی ‌نامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه‌ های 1 و 2) و پایه ب (گروه 1) و ویژه:
1 - حداقل قدرت بینایی برای مجموع دوچشم با اصلاح یا بدون اصلاح 10 /12
2 - حداقل میدان بینایی برای هر چشم 70 درجه.
3 - برای افراد تک‌ چشمی حداقل قدرت بینایی 10 /9 و میدان بینایی 100 درجه، ضمن رعایت شرایط ویژه در وسیله نقلیه.
بینایی برای گواهی‌ نامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2) و پایه «پ» (گروه 1) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین ‌نامه:
1 - حداقل قدرت بینایی برای مجموع دو چشم با اصلاح یا بدون اصلاح 10 /14
2 - حداقل میدان بینایی برای هرچشم 70 درجه
بینایی برای گواهی‌ نامه‌ های رانندگی پایه پ (گروه 2) و پایه ت (گروه 1 و 2):
1 - حداقل قدرت بینایی برای مجموع دو چشم با اصلاح یا بدون اصلاح حداقل 10 /15.
2 - حداقل میدان بینایی برای هرچشم 70 درجه.
آن دسته از بیماریهایی که نیاز به دریافت نظریه و تایید پزشک متخصص معتمد چشم را دارد:
1 - افراد دارای میدان بینایی دو چشمی بین 120 تا 140 درجه.
2 - افراد مبتلا به کوررنگی چشم.
3 - افراد مبتلا به کاتاراکت (آب مروارید).
4 - افراد مبتلا به گلوکوم (آب سیاه).
5 - مبتلایان به بیماری شبکیه چشم.
تبصره 1 - ملاک ارزیابی میدان بینایی تست Confrontaion می ‌باشد.
تبصره 2 - در معاینه چشم و سنجش بینایی، رعایت موارد زیر به وسیله پزشک الزامی است:
الف - سنجش دید (قدرت بینایی) باید طبق استانداردهای بین‌ المللی و با نمودارهای سنجش بینایی استاندارد انجام پذیرد.
ب - حداکثر میزان دید برای هر چشم 10 /10.
پ - در صورتی که متقاضی در هر خط دید بیش از 2 حرف را خطا نماید، آن خط در محدوده دید محاسبه نگردیده و خط درشت ‌تر ملاک ارزیابی قرار می‌ گیرد.
شنوایی:
1 - حداکثر افت شنوایی قابل قبول بدون اصلاح در هر گوش تا 40 دسی‌ بل، برای گواهی‌ نامه رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2)، پایه پ (گروه 1 و 2)، پایه ت (گروه 1 و 2) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین ‌نامه.
2 - در صورت کر بودن کامل یک گوش، حداکثر افت شنوایی قابل قبول با یا بدون اصلاح در گوش بهتر تا 40 دسی ‌بل، برای گواهی ‌نامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه 1 و 2) و پایه «ب» (گروه 1) و ویژه.
موارد ممنوعیت مطلق صدور و تمدید گواهی ‌نامه رانندگی:
اول: بینایی:
1 - میدان بینایی دو چشمی کمتر از 120 درجه برای انواع گواهی ‌نامه رانندگی.
2 - افراد مبتلا به بیماریهای Hmianopia bitemporal, Homonymous hemianopia برای انواع گواهی‌ نامه رانندگی.
3 - افراد تک ‌چشمی دارای قدرت بینایی کمتر از 10 /9 برای انواع گواهی ‌نامه رانندگی.
4 - افراد تک‌ چشمی دارای میدان بینایی کمتر از 100 درجه برای انواع گواهی‌ نامه رانندگی.
تبصره 1 - افرادی که به تازگی یک چشم خود را از دست داده ‌اند تا طی زمان لازم برای عادت به‌ دید تک ‌چشمی، حداقل به مدت یک سال ممنوعیت مطلق رانندگی دارند.
5 - افراد تک ‌چشمی با هر قدرت بینایی برای دریافت گواهی ‌نامه رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2)، پایه پ (گروه 1 و 2)، پایه ت (گروههای 1 و 2) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین ‌نامه.
6 - افراد مبتلا به کوررنگی شدید، دیپلوپیا (دوبینی) و فوریای عمودی برای گواهی ‌نامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2) پایه پ (گروه 1 و 2)، پایه ت (گروه 1 و 2) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین‌ نامه.
دوّم: شنوایی:
7 - در صورت کر بودن کامل یک گوش و افت شنوایی بیش از 75 دسی ‌بل درگوش دیگر، برای گواهی ‌نامه‌ های رانندگی پایه الف (گروه‌ های 1 و 2)، پایه ب (گروه 1) و ویژه
8 - افت شنوایی بیش از 75 دسی‌ بل در هر دو گوش، برای گواهینامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2)، پایه پ (گروه 1 و 2)، پایه ت (گروههای 1 و 2) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین ‌نامه.
سوّم: اندامهای حرکتی فوقانی و تحتانی
نوع 1- برای انواع گواهی ‌نامه‌ های رانندگی:
9 - فقدان مادرزادی یا قطع عضو یا فلج (در صورتی که هیچگونه اصلاح در فرد و وسیله نقلیه عملا امکان‌ پذیر نباشد) شامل موارد زیر:
الف - هر دو اندام فوقانی (از ناحیه مچ).
ب - انگشت شصت در هر دو دست.
ج - یک اندام فوقانی و یک اندام تحتاتی (از ناحیه مچ).
د - اندامی که برای عمل کردن یک کنترل دستی یا پایی وجود آن الزامی است.
10 - ابتلا به Quardriplegia.
11 - ابتلا به دفرمیتی شدید.
12 - چرخش مهره‌ های سرویکال به طرف راست و چپ کمتر از 45 درجه.
تبصره 2 - بدیهی است مفاد ماده (8) باید در این موارد مدنظر قرار گیرد.
نوع 2 - برای گواهی ‌نامه ‌های رانندگی پایه الف (گروه 3)، پایه ب (گروه 2)، پایه پ (گروه 1 و 2) و پایه ت (گروه 1 و 2) و مجوزهای صادره در ماده (33) آیین ‌نامه:
الف - قطع عضو زیر زانو منجر به پروتز اندام تحتانی.
ب - قطع در قسمت قدامی پا، مفصل Metatarsophalangeal و پنجه بزرگ پا.
پ - قطع، فلج یا ناتوانی کامل از یک شصت و دو انگشت در هر دست.
ت - دارا بودن تنها یک بازو.
ث - ابتلا به پاراپلژی.
تبصره 3 - بدیهی است مفاد ماده (8) باید در موارد یاد شده مدنظر قرار گیرد.
چهارم: سایر موارد به شرح زیر برای انواع گواهی ‌نامه‌ های رانندگی:
14 - افراد مبتلا به اختلالات تنفسی شدید (سطح 4) و کلیه افرادی که برای رفع اختلالات تنفسی خود نیازمند استفاده از تجهیزات تامین اکسیژن در زمان رانندگی هستند.
15 - افراد مبتلا به اختلال شدید عملکرد قلب (طبقه 4 از طبقه‌ بندی عملکرد قلب).
16 - اعتیاد به انواع مواد مخدر، مواد و نوشابه ‌های الکلی، استفاده از داروهای تخدیرکننده و یا محرک سیستم اعصاب و روان (CNS).
17 - افراد مبتلا به سایکوز حاد از هرنوع، بیماران (خلفی) Bipolar در فاز حاد.
18 - افراد مبتلا به صرع مسلم.
موارد ممنوعیت مطلق برای صدور گواهی ‌نامه رانندگی باید به تایید سه نفر پزشک متخصص مربوط رسیده باشد.
هرگاه پزشک و افسر کارشناس عالی تصادفات و امور فنی راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشخیص دهند که اشخاص مبتلا به ضعف بینایی یا شنوایی به کمک عینک یا لنز و یا سمعک و همچنین اشخاص دارای نقص عضو به کمک وسایل مصنوعی و یا با نصب تجهیزات مخصوص در وسیله نقلیه، به طور طبیعی قادر به رانندگی می ‌باشند، صدور گواهی‌ نامه به نام آنان در صورت جمع شرایط لازم دیگر، مانعی ندارد. اما در متن گواهی ‌نامه باید تصریح شود که فقط با عینک، لنز یا سمعک و یا چه نوع وسیله نقلیه‌ ای می ‌توانند رانندگی نمایند. آزمایش عملی رانندگی از درخواست ‌کنندگان دارای نقص عضو باید به وسیله سه نفر افسر کارشناس مذکور انجام پذیرد.
ارزیابی انواع:
1 - اختلالات بینایی.
2 - اختلالات شنوایی.
3 - اختلالات غدد آندوکرین (اعم از انواع دیابت نیازمند به درمان انسولینی و غیر انسولینی، هیپوگلیسمی غیردیابتی، تیروئید، پاراتیروئید، هیپوفیز، اکرومگالی، آدرنال، چاقی، آنسفالوپاتی هپاتیکی).
4 - اختلالات کلیوی.
5 - اختلالات تنفسی.
6 - اختلالات نورولوژیکی (مغز و اعصاب).
7 - اختلالات حرکتی اندامهای فوقانی و تحتانی.
8 - اختلالات عصبی - عضلانی.
9 - اختلالات قلبی و عروقی.
10 - اختلالات فشار خون.
11 - اختلالات ناشی از مصرف دارو.
12 - اختلالات روحی و روانی (اعصاب و روان).
13 - اختلالات خواب (اعم از Sleep apnea و نارکولپسی).
14 - عفونت‌ ها.
احراز سلامت جسمانی و روانی رانندگان براساس دستورالعمل اجرایی است که پس از تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با هماهنگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران برای اجرا به تمامی پزشکان انجام‌ دهنده معاینات پزشکی درخواست ‌کنندگان انواع گواهی ‌نامه، ابلاغ می ‌شود.
پزشکان انجام دهنده معاینات درخواست‌ کنندگان گواهی‌ نامه رانندگی، ملزم به شرکت و کسب موفقیت در دوره آموزشی «معاینات رانندگان» که به وسیله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار می ‌گردد، هستند.