صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/13
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
تغییر ارکان اصلی خودرو در تخلفات رانندگی یا عنوان بزه ارتکابی جهت تعقیب کیفری
پرسش
با توجه به اینکه در ماده 720 قانون مجازات اسلامی تعزیرات تغییر در ارکان اصلی وسیله نقلیه از جمله شماره شاسی، موتور و یا پلاک آن که از طرف کارخانه سازنده حک و نصب شده است بدون مجوز قانونی جرم انگاری گردیده و از طرفی در ماده 30 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی نیز مقرر گردیده: «تعویض قطعات اصلی شامل موتور، شاسی اتاق و رنگ بدون مجوز راهور ممنوع و مرتکب ملزم به پرداخت جریمه نقدی می‌گردد». چنانچه فردی مبادرت به تعویض قطعات اصلی خودرو نماید موضوع صرفاً باید به کمیسیون ماده 30 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ارجاع شود یا مشمول ماده 720 قانون مجازات اسلامی نیز می‌باشد؟
نظر هیات عالی
ماده 720 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات با ماده 20 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی به شرح نظریه ی مشورتی شماره 1350/98/7- مورخ 98/10/18 اداره حقوقی که ذیلاً نقل می‌گردد، قابل جمع و مورد تائید اعضای هیات عالی است:
(بزه تغییر در شماره شاسی یا موتور وسیله نقلیه موتوری مذکور در ماده 720 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 (تعزیرات) با تخلف مذکور در ماده 30 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 دو امر متفاوت است به نحوی که بزه موضوع ماده 720 قانون صدر الذکر ناظر بر تغییر بدون مجوز و متقلبانه در شماره پلاک و قطعات مذکور در این ماده که نوعی جعل محسوب می‌گردد (است) می‌باشد ولیکن منظور از «تعویض» قطعات مذکور در ماده 30 قانون اخیر الذکر صرفا جایگزینی قطعات غیر اصلی با قطعات اصلی خودرو بدون تحصیل مجوز از اداره راهنمایی و رانندگی ذیربط است، بنابراین صرف تعویض قطعات خودرو که ملازمه با تغییر در شماره های مربوطه دارد موجب وقوع توامان (متعدد) بزه و تخلف (فوق الذکر) نمی گردد.)
نظر اتفاقی
شماره های حک شده روی موتور یا شاسی در واقع مانند شماره شناسنامه و اثر انگشت و کد ملی افراد هست و با استفاده از این کدهای هویتی می توان اطلاعات زیادی در مورد خودرو به دست آورد این کدها برای هر خودرو منحصر به فرد بوده و شامل اطلاعاتی نظیر امکانات خودرو، مشخصات خودرو، مشخصات کمپانی سازنده، کشور سازنده، محل تولید خودرو، سال ساخت، مدل و مشخصات موتور و... می‌باشد و در واقع اراده قانونگذار بر این بوده که از این شماره های حک شده روی موتور یا شاسی صرف نظر از این که بر روی وسیله نقلیه نصب شود یا خیر حمایت نماید و با توجه به اینکه هر تعویضی مستلزم تغییر نیز می‌باشد و با هر تعویضی در واقع شماره موتور و شاسی، با مشخصات مندرج در سند مغایرت می یابد در نتیجه در مواردی که شخص، مرتکب تعویض ارکان اصلی وسیله نقلیه می‌گردد علاوه بر معرفی به کمیسیون ماده 30 و تعیین تکلیف در خصوص وسیله نقلیه، فرد مرتکب نیز می‌بایست مطابق ماده 720 قانون مجازات اسلامی مورد تعقیب کیفری قرار گیرد. ولی اگر فردی صرفاً مرتکب تغییر ارکان وسیله نقلیه از جمله شماره حک شده موتور یا شاسی وسیله نقلیه گردد با توجه به اینکه در ماده 30 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، صرفاً به تعویض اشاره گردیده و هر تغییری مستلزم تعویض نمی‌باشد. بنابراین موضوع فقط مشمول ماده 720 قانون مجازات اسلامی و صرفاً مستلزم تعقیب کیفری می‌باشد.