صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/03/24
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
اثر توافق سارق با صاحب منزل بر اقدامات مامورین انتظامی
پرسش
اکبر با تماس با پلیس 110 اعلام می‌کند؛ سارق در منزل وی در حال سرقت است. مامورین انتظامی با نیم ساعت تاخیر به منزل می‌رسند. اکبر متهم به سرقت را تا رسیدن پلیس به مدت نیم ساعت در اتاق منزل خود زندانی کرده است. در‌صورتی‌که با متهم توافق نماید تا وی را تحویل به مراجع قضایی ندهد آیا مامورین حق ورود و مداخله دارند؟
نظر هیات عالی
در فرض سوال که میزان مال در حال سرقت مشخص نمی‌باشد و همچنین فقدان سابقه کیفری سارق مجهول است توافق صاحب منزل با سارق موثر در مقام نبوده و مامورین مکلف به اقدامات قانونی می‌باشند. بدیهی است ورود به منزل مستلزم اخذ مجوز قضایی یا رضایت صاحب منزل است.
نظر اکثریت
با توجه به مواد 44 و 45 و 46 قانون آیین دادرسی کیفری، مورد سوال از موارد بند ث ماده 45 این قانون است و جرم مشهود به حساب می‌آید. نیروی ضابط براساس این مواد باید ادوات و آثار وارد ادله وقوع جرم را حفظ و از مخفی شدن یا فرار متهم جلو گیری نماید و نباید به صرف اظهارات صاحب منزل مبنی بر اینکه با سارق به توافق رسیده و اینکه دیگر شکایتی ندارد اکتفا نمود. ضابط دادگستری باید موضوع را صورتجلسه و متهم را با خود به کلانتری برده و مراتب را فوراً به دادستان یا مقام مسئول گزارش نماید. تشخیص اینکه این جرم از جرائم قابل گذشت است یا غیر؛ قابل گذشت با مقام قضایی است نه ضابط و چه بسا صاحب منزل از حد و حدود دفاع مشروع بخواهد تجاوز نماید و آسیب جانی به سارق برساند؛ لذا به صرف گزارش و بعد گذشت صاحب منزل از شکایت؛ ضابط نمی‌تواند به مسئولیت خود عمل نکرده و موضوع را با حرف اخیر صاحب منزل به حال خود رها نماید.
نظر اقلیت
با توجه به قانون کاهش مجازات حبس تعزیری به لحاظ اینکه عمل سارق در مرحله ابتدایی است و صاحب منزل شکایتی ندارد؛ نیروی انتظامی حق مداخله ندارد و جرم نیز یا مشهود نیست یا اگر مشهود باشد به لحاظ قابل گذشت بودن نیروی انتظامی حق مداخله ندارد مگر اینکه ثابت گردد جرم سرقت از جرائم غیر قابل گذشت است. البته در خصوص قسمت اول هم ایشان قائل به تفصیل شدند که اگر عمل صاحب خانه در توقیف سارق تحت عنوان دفاع مشروع قرار گیرد عمل وی جرم نمی‌باشد اما اگر عمل سارق تحت عنوان دفاع مشروع نباشد مثلا سارق به محض اطلاع صاحب منزل فرار کرد و هیچ چیزی سرقت ننموده و مع‌الوصف صاحب منزل، سارق حین‌الفرار را گرفته و توقیف نموده، عمل وی توقیف غیر قانونی به حساب می‌آید.