صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/10/10
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
تفاوت انتقال قرارداد و مال موضوع قرارداد در بحث انتقال شرط داوری
پرسش
در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی یک دستگاه کامیون، مالک اصلی اتومبیل در مقام دفاع از خود به قرارداد منعقد شده فی‌مابین خود و منتقل الیه استناد می‌کند که در آن قرارداد مقرر گردیده است کلیه اختلافات طرفین به داوری ارجاع گردد؛ حال چنانچه خواهان از ایادی بعدی باشد آیا شرط موصوف (ارجاع به داوری) در برابر وی نیز قابلیت استناد دارد؟
نظر هیئت عالی
در انتقال شرط داوری احراز قصد و رضایت منتقل الیه به شرط داوری ضروری است؛ بنابراین بین انتقال قرارداد و انتقال مال موضوع قرارداد تفاوت وجود دارد، در صورت انتقال قرارداد و احراز قصد و رضای منتقل الیه قراردادی، شرط داوری نیز منتقل می‌شود؛ ولی در انتقال مال موضوع قرارداد شرط داوری منتقل نمی‌شود.
نظر اتفاقی
آنچه از مواد 454، 455، 457 و بند 2 ماده 481 قانون آیین دادرسی مدنی در باب داوری استنباط می‌گردد این است که صرف‌نظر نمودن از یکی از حقوق اساسی طرفین قرارداد، مبنی بر حق مراجعه به مراجع قضایی و اختیار طرح دعوا و در عوض ارجاع به امر به داور (قاضی تحکیم)، مطابق با حاکمیت اراده متعاقدین صرفاً با تراضی طرفین قرارداد و از طریق شرط مندرج در قرارداد اصلی یا توافق علی‌حده مراجعه به داوری امکان‌پذیر است و از طرف دیگر؛ بنا بر قواعد شخصی و نسبی بودن اثر قراردادها، تراضی جهت مراجعه به داوری صرفاً، شخص طرف قرارداد ارجاع امر به داوری را ملزم به رعایت آن می‌نماید و حتی با زوال اهلیت یکی از طرفین، شرط داوری زایل می‌گردد و شرط مذکور نیز قهراً به ورثه منتقل نمی‌شود؛ بنابراین استنباط به طریق اولی شرط یاد شده اشخاص خارج از قرارداد، از جمله قائم‌مقام احد از طرفین قرارداد را ملزم به رعایت شرط داوری فی‌مابین ایادی و متعاقدین قبلی نمی‌نماید و نتیجتاً در فرض سوال اعمال شرط یادشده، مستلزم توافق خریدار بعدی با فروشنده اول می‌باشد.