تاریخ نظریه: 1395/08/22
شماره نظریه: 7/95/2089
شماره پرونده: 1500-182-95
استعلام:
شش دانگ ملکی در رهن بانک می‌باشد مالک ملک را با علم به موضوع به شخص دیگری می فروشد آیا فروش ملک مرهون بدون مطلع کردن خریدار جرم است یا نه؟ چه جرمی و مستند آن چیست؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
چنانچه شخصی که ملک خود را به دیگری رهن داده است، بدون اذن مرتهن و بدون آگاه نمودن خریدار، ملک را به وی (خریدار) منتقل نماید، در صورتی که رهن و فروش ملک هر دو به صورت سند رسمی باشد، عمل مرتکب منطبق با ماده 117 قانون ثبت اسناد و املاک کشور اصلاحی 1312/5/7 تحت عنوان معامله معارض می‌باشد و رأی وحدت رویه شماره 43 مورخ 1351/8/10 هیأت عمومی دیوان عالی کشور نیز مویّد این مطلب است ولکن چنانچه معاملات مزبور (یکی یا هر دو) رسمی نباشد، با جمع شرایط قانونی و از جمله احراز ارتکاب اعمال متقلّبانه از سوی مرتکب، حسب مورد می‌تواند کلاهبرداری باشد و در هر صورت با توجه به اینکه مالک (فروشنده) مال خود را منتقل نموده است و رهن قبلی ملک، انتقال مالکیت عین تلّقی نمی‌گردد، لذا جرم انتقال مال غیر، موضوع ماده 1 قانون مجازات راجع به انتقال مال غیر مصوب 5/1/ 1308صورت نپذیرفته است./