صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/04
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
بررسی صلاحیت محلی دادسرا در مورد ارتکاب جرایم مشابه در حوزه های قضایی مختلف و دستگیری متهم در یکی از حوزه ها
پرسش
چنانچه متهمی مرتکب جرائم مشابه در حوزه های قضایی مختلف گردیده و در یکی از حوزه ها دستگیر و پرونده با کیفرخواست به دادگاه ارسال شود، آیا سایر حوزه ها می‌توانند قرار عدم صلاحیت به شایستگی حوزه ای که پرونده به دادگاه ارسال شده صادر نمایند یا خیر؟
نظر هیئت عالی
ارسال پرونده به دادگاه نافی حکم مقرر در ماده 310 قانون آئین دادرسی کیفری نیست و دادسرای در معیت دادگاه چنانچه پس از ارسال پرونده موضوع مشابه با نفی صلاحیت مطرح گردد تکلیف به رسیدگی دارد؛ بناء علیه نظریه اکثریت در حد این استنتاج تائید می‌گردد.
نظر اکثریت
نظر به اینکه در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 مقرره خاصی در مورد صلاحیت محلی دادسرا وجود نداشته و صلاحیت محلی دادسرا طبق تصریح ماده 26 از قانون مزبور، اکتسابی از صلاحیت دادگاه بوده و بر اساس ماده 310 از قانون که مقرر داشته: « متهم در دادگاهی محاکمه می‌شود که جرم در حوزه آن واقع شود. اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه های قضایی مختلف گردد، رسیدگی در دادگاهی صورت می‌گیرد که مهمترین جرم در حوزه آن واقع شده باشد. چنانچه جرائم ارتکابی از حیث مجازات مساوی باشند، دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شود، به همه آنها رسیدگی می کند. در صورتی که متهم دستگیر نشده باشد، دادگاهی که ابتداء تعقیب در حوزه آن شروع شده است، صلاحیت رسیدگی به تمام جرائم را دارد». قانونگذار صلاحیت رسیدگی به اتهام شخصی را که مرتکب جرائم مشابه در حوزه های قضایی مختلف گردد، به محل دستگیری متهم داده است؛ بنابراین تا زمانی که دلیل قانونی بر سلب صلاحیت قانونی مرجع مذکور وجود نداشته باشد، محل دستگیری متهم صالح به رسیدگی بوده و صرف مختومه شدن پرونده در دادسرا دلیل بر سلب صلاحیت نیست.
نظر اقلیت
اگرچه قانونگذار در ماده 310 از قانون آیین دادرسی کیفری مقرر داشته اگر شخصی مرتکب جرائم مشابه در حوزه های قضائی مختلف گردد، دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شود، صالح به رسیدگی خواهد بود؛ اما وقتی در مرحله دادسرا پرونده مفتوحی وجود ندارد، تجمیع پرونده ها و رسیدگی توأمان به اتهامات متعدد متهم در دادسرا ممکن نبوده و در نتیجه وجهی برای عدم صلاحیت به شایستگی دادسرای محل دستگیری متهم وجود نخواهد داشت. ضمن آنکه دیوان عالی کشور نیز در چنین مواردی که قرار عدم صلاحیت به شایستگی محل دستگیری متهم صادر شده و آن دادسرا نیز به لحاظ آنکه پرونده مفتوحی در دادسرا وجود ندارد، پرونده را جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال می کند، صلاحیت دادسرای محل دستگیری متهم را نپذیرفته و رأی به صلاحیت دادسرای اول می دهد.