تاریخ نظریه: 1394/01/25
شماره نظریه: 7/94/160
شماره پرونده: 93-182-2212
استعلام:
اولا آیا با عنایت به اینکه در ماده 688 قانون مجازات اسلامی 1375 کلمه «اقدام» آمده است، آیا ترک فعل نیز وفق این ماده قابل تعقیب است یا خیر؟
ثانیا نظر به اینکه در ماده مذکور به صراحت صدور حکم بر الزام متخلف به رفع آثار تخلف نیامده است و با عنایت به اینکه در مقررات مربوط به امور دامپزشکی و نیز ماده 55 قانون شهرداریها به صراحت ضمانت اجرای کافی برای رفع آثار تخلف تصریح گردیده است، در خصوص تخلفات بهداشتی خارج از شهرها که این تصریح وچود ندارد، آیا مستندی وجود دارد که مراجع قضائی بتوانند در دادنامه خود به استناد آن رفع تخلفات را در کنار مجازات حبس در جهت منافع عمومی مورد حکم قرار دهند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً با توجّه به لزوم تفسیر مضیق قوانین کیفری، کلمه «اقدام» مندرج در ماده 688 قانون مجازات اسلامی 1375، مربوط به فعل است نه ترک فعل، کما اینکه تمامی موارد تمثیلی در ماده 688 این قانون نیز از نوع فعل است نه ترک فعل.
ثانیاً در مورد الزام متخلّف به رفع آثار تخلّف، نظر به اینکه چنین الزامی به نحوی که در سوال آمده در ماده 688 قانون فوق الذکر پیش بینی نشده است ؛ لذا مرجع قضائی میباید در حّد مجازات تعیین شده در ماده قانونی مذکور بسنده کند. اضافه میگردد که رفع آثار تخلّف در این ماده چنانچه بر عهده سازمانهایی نظیر سازمان محیط زیست باشد، ایشان به تکلیف خود عمل خواهد کرد به علاوه اینکه در صورت استمرار جرم و تطبیق آن با مقررات تکرار جرم، دادستانها وفق قانون، مسئوول تعقیب مجدد متهم (محکوم) می‌باشند.