صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/02/03
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
حق ادامه فرآیند کیفری با فوت شاکی برای ورثه پس از صدور حکم قطعی
پرسش
اگر در جرایم قابل گذشت مانند تهدید یا ترک انفاق که حکم محکومیت فقط حبس بوده، پس از صدور حکم قطعی و در مرحله ی اجرای حکم شاکی فوت کند آیا ورثه شاکی (محکوم له) حق ادامه فرایند کیفری را دارند یا عملیات اجرایی باید متوقف شود؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری تهران موجه و مورد تأیید است. ضمناً نظریه مشورتی شماره 753 /7 مورخ 91/4/19 اداره کل حقوقی بشرح زیر عیناً نقل می‌گردد:
(با توجه به ماده 6 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری در مسائل کیفری فوت شاکی از موارد توقیف دادرسی یا مختومه شدن پرونده نمی‌باشد و مرجع قضائی مکلف است وفق مقررات نسبت به تعقیب و شناسایی متهم اقدام نماید وراث شاکی نیز توجهاً به تبصره ذیل ماده 23 قانون مجازات اسلامی قائم مقام شاکی بوده می‌توانند قضیه را پیگیری و یا آن را به سازش خاتمه دهند. در این مورد تفاوتی بین جرائم قابل گذشت و غیر قابل گذشت وجود ندارد.)
نظر اکثریت
با توجه به تبصره 1 ماده 102 قانون مجازات اسلامی حق گذشت به وراث قانونی متضرر از جرم منتقل میشود و ازطرف دیگر نصی مبنی بر عدم ادامه عملیات اجرایی در قانون نداریم و در ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری موارد موقوفی تعقیب یا اجرا ذکر شده ولی اشاره ای به فوت شاکی نشده است. لذا قاضی اجرای احکام با عملیات اجرایی را داده و ورثه شاکی به قائم مقامی با اثبات ورثه بودن می‌توانند فرایند اجرایی را پیگیری نمایند.
نظر ابرازی
با توجه به تبصره 1 ماده 100 قانون مجازات اسلامی در جرایم قابل گذشت تعقیب، رسیدگی و اجرای مجازات منوط به شکایت شاکی می‌باشد و در فرض سوال با توجه به اینکه شاکی در مرحله اجرا فوت نموده است و مجازا ت صادره (حبس) یک حق خصوصی بوده و مانند حقوق مالی به ورثه منتقل نمیشود و لذا بنظر می‌رسد در این موارد عملیات اجرایی متوقف گردد.