تعلق حق کسب و پیشه وفق قانون الحاق یک ماده به قانون روابط موجر و مستاجر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/11/09
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران

موضوع

تعلق حق کسب و پیشه وفق قانون الحاق یک ماده به قانون روابط موجر و مستاجر

پرسش

چنانچه تاریخ تنظیم قرارداد رسمی اجاره، بعد از تصویب قانون الحاق یک ماده به قانون روابط موجر و مستاجر (15/08/65) باشد، در راس انقضای مدت عقد اجاره، مالک مجاز به تقدیم دادخواست تخلیه است؛ در این فرض، مستاجر جهت دریافت حق کسب یا پیشه یا تجارت مستحق است یا خیر؟

نظر هیات عالی

در صورتی‌که ملک تجاری با سند رسمی و بدون دریافت پیش‌پرداخت (سرقفلی) بعد از تاریخ 1365/08/15 اجاره داده شده باشد، هنگام تخلیه، مستاجر استحقاق حق کسب و پیشه و تجارت را ندارد؛ بنابراین در فرض سوال نظریه اکثریت مطلوب و مورد تایید هیات عالی می‌باشد.

نظر اکثریت

چنانچه ملک تجاری با سند رسمی و بدون دریافت هرگونه سرقفلی و یا پیش‌پرداخت اجاره داده شده باشد و تاریخ شروع رابطه استیجاری از تاریخ 15/08/65 به بعد باشد، مستاجر استحقاق دریافت حق کسب و یا تجارت ندارد. به‌عبارت دیگر هدف این قانون حذف حق کسب یا پیشه و تجارت از روابط استیجاری بوده است به‌علاوه استثنایی بودن وضعیت قانون روابط موجر و مستاجر سال 56 نیز این نتیجه‌گیری را تقویت می‌کند. ضمن اینکه اداره حقوقی در سال 1379 نیز در این خصوص نظر به عدم تعلق حق کسب، پیشه و تجارت دارد. بدیهی است اگر شروع رابطه استیجاری قبل از تاریخ 15/08/65 باشد به موجب رای وحدت رویه شماره 618 مورخ 18/06/76 و همچنین اگر سند اجاره، عادی باشد به موجب قانون الحاق یک ماده به قانون روابط موجر و مستاجر، کماکان حق مستاجر جهت اخذ حق کسب و پیشه پابرجا خواهد بود.

نظر اقلیت

حوزه اعمال قانون روابط موجر و مستاجر سال 56 در زمان تصویب تا زمان تصویب قانون سال 76 است؛ لذا قانون سال 65 به عنوان یک قانون الحاقی فقط این حق را به موجری می‌دهد که به محض انقضای مدت عقد، تخلیه و تحویل ملک را درخواست نماید و در خصوص اینکه حق کسب، پیشه و تجارت به مستاجر تعلق نمی‌گیرد صراحتی ندارد. با وجود عدم تصریح باید به قانون ملحق مراجعه شود که آن هم دلالت بر تعلق حق کسب، پیشه و تجارت دارد.