امکان تعیین مجازات تکمیلی برای بی احتیاطی در امر رانندگی به ایراد صدمه بدنی غیرعمدی با وصف نداشتن گواهینامه

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/07/02
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان

موضوع

امکان تعیین مجازات تکمیلی برای بی احتیاطی در امر رانندگی به ایراد صدمه بدنی غیرعمدی با وصف نداشتن گواهینامه

پرسش

آیا در بزه بی‌احتیاطی در امر رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی شبه عمدی با وصف نداشتن گواهینامه، امکان صدور مجازات تکمیلی در کنار مجازات اصلی وجود دارد؟

نظر هیئت عالی

با توجه به ماده 14 قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب سال 99 اعمال مجازات تکمیلی در کلیه جرایم تعزیری ممکن است.

نظر اکثریت

با توجه به این که مطابق ماده 23 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 دادگاه می‌تواند برای کلیه جرایم تعزیری از درجه یک تا شش مجازات تکمیلی تعیین کند و قیدی برای عمدی یا غیر عمدی بودن جرایم وجود ندارد لذا دادگاه می‌تواند در جرم موضوع سوال نیز از مجازات تکمیلی استفاده کند. خصوصا این که در ماده 19 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 تعیین مجازات تکمیلی برای جرایم عمدی پیش‌بینی شده بود و در حاکمیت این قانون، دادگاه نمی‌توانست برای جرایم غیر عمدی مجازات تکمیلی تعیین کند چراکه در متن ماده مشاهده می‌شود، قانونگذار در قانون جدید علاوه بر حذف عنوان تتمیمی و عنوان جرم عمدی و تسری آن به جرایم غیرعمدی، اعمال مجازات‌های تکمیلی را به حدود و قصاص نیز تسری داده است اما در قانون سابق این اقدامات فقط در مورد جرایم تعزیری و بازدارنده اعمال می‌شد و اگر قانونگذار عقیده به اعمال چنین مجازات‌هایی برای جرایم عمدی داشت به صراحت بیان می‌کرد چنان که در ماده 19 قانون مجازات اسلامی سال 1375 و ماده 25 قانون مجازات اسلامی اخیر صرفا به جرایم عمدی اشاره کرده است و قواعد فقهی و حقوقی اصالت عدم تقدیر و عدم اضمار نیز موید این دادگاه است. از سوی دیگر با توجه به اصل فردی کردن مجازات‌ها قانونگذار این اختیار را برای قاضی قائل شده که با توجه به شخصیت مجرمان و قاعده مهم تناسب جرم و مجازات و با هدف بازپروری و اصلاح و درمان مجرمان از مجازات‌های تکمیلی بهره گیرد. در نتیجه مانعی در این زمینه وجود ندارد.

نظر اقلیت

نظر به این که دادگاه مطابق ماده 23 قانون مجازات اسلامی به‌صورت مطلق برای جرایم تعزیری درجه یک تا شش مجازات تکمیلی تعیین می‌کند باید به قدر متیقن این اطلاق که همان جرایم عمدی است، اکتفا کنیم و با عنایت به اصل تفسیر مضیق متون کیفری، اعمال مجازات تکمیلی برای جرایم غیر عمدی جایز نیست. خصوصا این که موضوع اصلی، اصل فردی کردن مجازات‌ها در جرایم عمدی است. بنابراین استفاده از آموزه‌های این اصل در جرایم غیرعمدی صحیح به نظر نمی‌رسد.