صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/03/06
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر برازجان
موضوع
اختیار دادسرا در تخفیف یا تبدیل قرار در پرونده ارجاعی از دادگاه
پرسش
در صورتی که در خصوص پرونده ای قرار نهایی جلب به دادرسی صادر شده و متهم هم با قرار بازداشت موقت در بازداشت باشد و پرونده به دادگاه ارسال شود و بعداً دادگاه در خصوص فرد دیگری در پرونده اعلام جرم نماید و قرار متهم بازداشت شده در پرونده را نیز به وثیقه تبدیل نماید و پرونده را جهت تفهیم اتهام و رسیدگی به دادسرا ارسال نماید. آیا در صورتی که متهم نتواند وثیقه مورد نظر دادگاه را تودیع نماید، بازپرس یا دادیار می‌تواند وثیقه را تخفیف دهد یا تبدیل نماید؟
نظر هیئت عالی
در فرض پرسش با عنایت به مواد 4 و 5 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 مبنی بر ممنوعیت اقدامات سالب آزادی و لزوم تسریع در تعیین تکلیف فوری نسبت به متهم بازداشتی که در مواد مختلف قانون آئین دادرسی کیفری نظیر مواد 186، 226، 240، 242 و 250 بر آن تاکید شده است و نیز با توجه به ضرورت متناسب بودن قرار تامین کیفری، منع قانونی در تخفیف قرار تامین کیفری از سوی مرجع قضایی ذیربط که پرونده نزد وی مطرح است (درفرض پرسش) وجود ندارد.
نظر اکثریت
با صدور کیفرخواست و ارسال پرونده به دادگاه، تکلیف دادسرا از پرونده تمام شده و تصمیمات مشمول قاعده فراغ دادرس است. از طرفی چون طبق قانون با توجه به ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری، تکلیف نظارت بر قرار تامین کیفری از وظایف دادسرا است و دادگاه این تکلیف را ندارد؛ بنابراین هیچ کدام تکلیفی ندارند، لکن جهت رعایت حقوق متهم بهتر است دادگاه بدل مفید آن را تشکیل و اصل پرونده را جهت تکمیل تحقیقات به دادسرا ارسال و در مهلت های مقرر راجع به تامین کیفری اتخاذ تصمیم کند و یا نسبت به تخفیف یا تبدیل وثیقه اظهار نظر نماید.
نظر اقلیت
وقتی پرونده با کیفرخواست به دادگاه ارسال می‌شود و دادگاه در خصوص فرد دیگری اعلام جرم کند در واقع اینجا دادگاه متوجه نقض تحقیقات شده و این قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست فاقد اثر است و بنابراین مقام تحقیق مکلف است تحقیقات را کامل کند و از توابع تکمیل تحقیقات، نظارت بر تامین کیفری است که سابقاً صادر کرده است و به عبارت دیگر هر مرجعی که پرونده در اختیار اوست مکلف است به تکلیف ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری عمل کند.