صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/10/18
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
نحوه اجرا و محاسبه ایام بازداشت قبل از حکم قطعی در اجرای احکام کیفری برای شلاق و جزای نقدی
پرسش
آیا طبق ماده 27 قانون مجازات اسلامی، نحوه استهلاک مدت بازداشت با جزای نقدی و شلاق، در احکام محکومیتی که حبس برای مجرم در نظر گرفته نشده است نیز رعایت ترتیب این ماده برای محاسبه ایام بازداشت قبلی لازم است یا می‌توان با تقاضای زندانی ابتدا شلاق، سپس جزای نقدی از ایام بازداشت مستهلک شود؟ (چرا که در صورت منفی بودن پاسخ، زندانی بیشتر در زندان می‌ماند تا به علت عدم توانایی در پرداخت، جزای نقدی با حبس مستهلک شود، ولی اگر شلاق اجرا و جزای نقدی نیز با ایام بازداشت قبلی مستهلک شود زندانی فوراً آزاد خواهد شد.)
نظر هیئت عالی
در صورت محکومیت‌های متعدد تعزیری، رعایت ترتیب مقرر در ماده 27 قانون مجازات اسلامی لازم و ضروری است و با رضایت محکوم، اقدامی خلاف آن ممکن نمی‌باشد.
نظر اکثریت
با توجه به صدر ماده 27 قانون مجازات اسلامی، رعایت این ترتیب برای احکامی لازم است که برای مجرم مجازات حبس به همراه شلاق یا جزای نقدی در نظر گرفته شده است. بنابراین؛ در مواردی که فردی به تحمل شلاق و جزای نقدی (بدون تحمل حبس) محکوم می‌شود و محکوم علیه تمایل به اجرای شلاق در ابتدا و احتساب ایام بازداشت قبلی برای جزای نقدی را داشته باشد، مانعی در اجرای حکم به این ترتیب وجود ندارد، خصوصاً آن که اجرای حکم به این طریق موجب کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها نیز می‌شود. با این حال دادگاه می‌تواند مطابق 498 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نحوه اجرای حکم را در این موارد مشخص کند تا اشکالاتی نظیر مسائل فوق در مرحله اجرا پیش نیاید.
نظر اقلیت
نظر به آن که در قسمت اخیر ماده 27 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/2/1 نحوه و ترتیب محاسبه ایام بازداشت قبلی برای تمامی احکامی که مجازات‌های متعددی دارند بیان شده است، اجرای احکام کیفری حتی با تمایل محکوم علیه نمی‌تواند شلاق را ابتدا اجرا کرده و جزای نقدی را با ایام بازداشت قبلی محاسبه و مستهلک نماید؛ خصوصاً این که مقررات نحوه اجرای حکم از جمله قواعد شکلی و آمره است و عمل بر خلاف آن جایز نیست و حتی در ماده 498 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که اختیار نحوه اجرای مجازات را به دادگاه داده است، دادگاه نمی‌تواند بدون رعایت ترتیب مقرر در قسمت اخیر ماده 27 قانون مجازات اسلامی به کیفیتی دیگر نحوه اجرای حکم (نحوه استهلاک ایام بازداشت قبلی) را تعیین کند.