تاریخ نظریه: 1400/06/31
شماره نظریه: 7/1400/610
شماره پرونده: 1400-26-610 ح
استعلام:
مطابق ماده 4 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 چنانچه محکوم‌علیه در بازداشت باشد و مالی از نامبرده شناسایی یا تعرفه شود که وفق نظر کارشناس رسمی دادگستری تکافوی محکوم‌به را نماید، وی آزاد می‌شود آیا پیش از قطعیت نظریه کارشناسی مبنی بر تکافوی مال ارزیابی شده با میزان محکوم‌به و در مهلت اعتراض نیز باید محکوم‌علیه آزاد شود یا آزادی محکوم‌علیه منوط به سپری شدن موعد و عدم وصول اعتراض در این خصوص است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مطابق ماده 34 قانون اجرای احکام مدنی مصوب 1356 و ماده 4 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394، محکوم‌علیه باید مالی معرفی کند که اجرای حکم و استیفای محکوم‌به از آن میسر باشد و مطابق نظر کارشناس رسمی، مال مزبور تکافوی محکوم‌به و هزینه‌های اجرایی را بنماید؛ یعنی ارزش آن با میزان محکوم‌به و هزینه‌های اجرایی برابری نماید و حداقل کمتر از آن نباشد؛ بنابراین، در فرض سوال با معرفی مال توسط محکوم‌علیه و مشخص شدن ارزش مال به میزان محکوم‌به و هزینه‌های اجرایی شرایط راجع به مال معرفی‌شده، احراز و موجب آزادی وی فراهم می‌شود؛ بنابراین وصول اعتراض به نظر کارشناس مانع از آزادی محکوم‌علیه نیست؛ زیرا با توجه به فلسفه وضع ماده 3 یادشده و پیشینه قانونی و سابقه موضوع در فقه، حبس محکوم‌علیه مالی، تنها در صورتی ممکن است که وی ممتنع یا مماطل تلقی شود؛ از طرفی اطلاق ماده 4 قانون یادشده نیز موید این برداشت است. شایسته ذکر است که مقررات مواد 73 به بعد قانون اجرای احکام مدنی بر امکان اعتراض طرفین به نظر کارشناس، منصرف از فرض سوال و ناظر بر امر مزایده است./