تاریخ نظریه: 1402/04/31
شماره نظریه: 7/1402/294
شماره پرونده: 1402-186-294 ک
استعلام:
فردی به اتهام کلاهبرداری به حبس و جزای نقدی و رد مال محکوم می‌گردد که بخشی از رد مال استرداد چهار فقره چک می‌باشد. محکوم‌علیه ضمن پرداخت محکوم‌به، در مورد استرداد چهار فقره چک، دو فقره آن را مسترد و دو فقره دیگر را اعلام نموده به دیگران منتقل کرده که در 1401/10/18 اجرای احکام به بانک دستور عدم پرداخت وجه چک‌ها و عدم اعتبار آن را اعلام می‌نماید؛ ولی شاکی در مورد چک‌ها اعلام رضایت نکرده است.
حال با توجه به بخشنامه عفو 22 بهمن 1401 و این که یکی از شرایط استفاده از آن نداشتن شاکی یا مدعی خصوصی یا جلب رضایت آنان و جبران ضرر و زیان تا آخر سال 1401 قید شده است (بند سه قسمت شرایط استفاده از عفو بخشنامه عفو بهمن ماه 1401)، آیا در صورتی که دیگر شرایط عفو شامل محکوم‌علیه گردد، با لحاظ عدم استرداد دو فقره چک و اعلام ناتوانی محکوم‌علیه از استرداد آن و دستور عدم پرداخت از سوی اجرای احکام می‌تواند مصداق جبران ضرر و زیان باشد و محکوم‌علیه را مشمول عفو بهمن 1401 دانست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اصولاً برخورداری محکومین از عفو موضوع ماده 96 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در هر مورد تابع شرایطی است که در دستورالعمل یا بخشنامه مربوطه تعیین و تصریح شده است و با ملاحظه بخشنامه و تاریخ آن و شرایط مقرر در بخشنامه، موارد مستثنی از عفو نیز مشخص می‌شود؛ تطبیق وضعیت محکوم با شرایط مندرج در بخشنامه یا دستورالعمل در هر مورد به عهده قاضی اجرای احکام است و مواردی که به نظر قاضی اجرای احکام بخشنامه مبهم است، باید از اداره کل سجل کیفری و عفو و بخشودگی استعلام شود.