صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/08/28
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر دشتی
موضوع
مفهوم «تصاحب» و «برداشت» در رویه قضایی دادگاه ها
پرسش
در جرم اختلاس موضوع ماده 5 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1376 برای تحقق جرم، فعل مثبت برداشت و تصاحب و... به نفع خود شخص مرتکب و یا به نفع دیگری انجام شود. منظور از دو واژه «برداشت» و «تصاحب» چه می‌باشد؟ چه ارتباطی بین دو عبارت برداشت و تصاحب وجود دارد آیا اختلافی بین این دو می‌باشد یا خیر؟
نظر هیئت عالی
نسبت بین برداشت و تصاحب عموم و خصوص مطلق است؛ به این معنا که تصاحب یعنی برداشت به نفع خود، یکی از مصادیق برداشت است؛ ولی ممکن است برداشت به نفع دیگری باشد که این برداشت است.
نظر اکثریت
با توجه به اینکه در اختلاس شرط است اموال باید به نفع خود یا دیگری برداشت یا تصاحب شود و قانونگذار هم با علم و آگاهی از اثر وضعی و ضمانت اجرای خاص آن، این دو کلمه را به کار برده است؛ بنابراین به قطع می توان این برداشت را تقویت نمود که برداشت، مختص مواردی است که اموال به نفع دیگری برداشت شده است و تصاحب، زمانی است که به نفع خود فاعل تصاحب شده باشد. به عبارتی رویه جاری حاکم در محاکم هم این نظر را تقویت می کند؛ هرچند در این موضوع اختلاف نظر می‌باشد.
نظر اقلیت
بین این دو واژه از نظر قانونی اختلافی وجود ندارد، به عبارتی این دو عبارت مترادف می‌باشند و اگر بخواهیم تفسیری خیلی سخت گیرانه از این دو عبارت داشته باشیم برداشت اختصاص به اموال منقول دارد و تصاحب اختصاص به اموال غیر منقول دارد؛ هر چند تصاحب به صورت عام می‌باشد می‌تواند هم مشمول اموال منقول و هم شامل اموال غیر منقول باشد.