تاریخ نظریه: 1395/10/05
شماره نظریه: 7/95/2517
شماره پرونده: 1772-1/186-95
استعلام:
نظر به اینکه بر اساس ماده 58 قانون مجازات اسلامی که مقرر می‌دارد در مورد محکومیت به حبس تعزیری دادگاه صادرکننده حکم می‌تواند در مورد محکومان به حبس بیش از 10 سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام حکم به آزادی مشروط را صادر کند چنانچه مجازات محکوم در نتیجه عفو مقام معظم رهبری تقلیل یافته باشد و زندانی با دارا بودن سایر ضوابط قانونی متقاضی استفاده از آزادی مشروط باشد آیا ملاک محاسبه گذراندن یک سوم یا نصف محکومیت مندرج در دادنامه است یا محکومیت تقلیل یافته ناشی از عفو؟ با توجه به وجود پرونده‌های متعدد در این خصوص در اجرای احکام کیفری این دادسرا تسریع در اعلام پاسخ موجب امتنان است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به اینکه واژه «مجازات» در ماده 58 قانون مجازات اسلامی در عبارت «پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مجازات» مطلق است و مجازاتی را که مرتکب باید تحمل کند، دربرمی‌گیرد و هیچ تصریحی به اینکه فرد باید نصف یا یک سوم مجازات مقرر در حکم را تحمل نماید، وجود ندارد و در مقام تردید باید نصوص جزایی را به نفع متهم تفسیر کرد و تفسیر مخالف، این نتیجه را در پی دارد که در بسیاری موارد کسانی که مشمول عفو شده اند از استفاده از آزادی مشروط محروم شوند، در حالی که براین محرومیت نص صریح مورد نیاز است که مفقود می-باشد. بنابراین، ملاک برخورداری از آزادی مشروط، مجازات تقلیل یافته پس از عفو است. در خصوص تخفیف مجازات نیز همین طور، ملاک، مجازات تقلیل یافته پس از تخفیف است.