صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/05/07
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر کرمان
موضوع
قابلیت استماع درخواست توقیف عملیات اجرایی نسبت به اجراییه صادره چک های بلامحل مستقل از طرح دعوای اصلی
پرسش
اجراییه ای نسبت به چک بلامحل (صیادی) صادر گردیده، صادرکننده تقاضای توقیف عملیات اجرایی را نموده است:
1- آیا درخواست توقیف عملیات اجرایی مستقل از دادخواست اصلی(ابطال اجراییه) قابل استماع می‌باشد؟
2- آیا صدور قرار توقیف عملیات اجرایی در این جا نیاز به اخذ خسارت احتمالی دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ میزان خسارت احتمالی بر چه اساس تعیین شود؟
نظر هیات عالی
در فرض سوال، 1- با توجه به مفاد ماده 23 اصلاحی قانون چک مصوب 1397/08/13 درخواست عملیات اجرایی ضمن دعوای اصلی قابلیت استماع دارد. ثانیاً - در مواردی که با استناد به دلایل اثباتی قوی، دادگاه ظن قوی پیدا کند که از ادامه عملیات اجرایی ضرر جبران‌ناپذیری به خواهان وارد می‌شود. با اخذ تامین مناسب اقدام به صدور قرار توقیف عملیات اجرایی خواهد نمود و اگر سند رسمی دال بر برائت ذمه یا پرداخت وجه چک ارائه کند ،نیازی به اخذ تامین نخواهد بود.ثالثاً -تعیین میزان خسارت احتمالی به تشخیص دادگاه رسیدگی‌کننده می‌باشد.
نظر اکثریت
مفاد ماده 23 قانون جدید صدور چک تاسیسی شبیه ماده 147 قانون اجرای احکام مدنی می‌باشد و تقاضای توقیف عملیات اجرایی حتما باید ضمن دادخواست اصلی مبنی بر ابطال اجراییه مطرح شود و این جا دلیلی بر استناد به مفاد مربوط به دستور موقت نداریم تا با وحدت ملاک از آن دادخواست مستقل را قابل استماع بدانیم و مواردی نظیر تامین خواسته و دستور موقت استنائاتی هستند که در قانون وجود دارد لذا در مواردی که تصریحی وجود ندارد باید به اصل مراجعه نمود. در خصوص قسمت دوم سوال باید در هر پرونده به صورت موردی با در نظر گرفتن مواردی نظیر دلایل متقاضی و پروسه پرونده میزان خسارت احتمالی تعیین و اخذ گردد.
نظر اقلیت
این تاسیس شباهت بسیاری به دستور موقت دارد هرچند مستقل از آن است به همین علت این گروه قائلند قرار توقیف عملیات اجرایی را می توان با تمسک به مفاد دستور موقت صادر نماییم لذا این درخواست به لحظ فوریت امرمستقلا و بدون تقدیم دادخواست ضمن دعوای اصلی قابل استماع می‌باشد و در متن قرار توقیف قید می‌شود: (نظر به این که اصل موضوع نیازمند رسیدگی می‌باشد متقاضیبه تبع از مقررات دستور موقت و یا مفاد ماده 5 قانون اصلاح بعضی از مواد ثبت و قانون دفاتر رسمی که به مقررات تامین خواسته اشاره نموده موظف است نسبت به طرح دعوای اصلی خودابطال اجراییه یا استردادلاشه چک حسب مورد اقدام نماید. در غیر این صورت از قرار صادره رفع اثر شود. در خصوص خسارت احتمالی نیز اگر برای مرجع صادرکننده اجراییه به طریقی نظیر صدور رای قطعی مبنی بر خیانت در امانت یا احراز پرداخت مبلغ چک و... قرار توقیف بدون تودیع خسارت احتمالی صادر شود و در سایر موارد نیاز به اخذ خسارت احتمالی با تمسک به مقررات فوق می‌باشد.