تاریخ نظریه: 1392/09/16
شماره نظریه: 7/92/1801
شماره پرونده: 92-186/1-1329
استعلام:
...
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و 2- از ماده 495 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و مفهوم مخالف آن استنباط نمیشود که اخذ برائت توسط پزشک در موارد غیرضروری پیش از معالجه الزامی است و آنچه از ماده مذکور و تبصره آن و همچنین ماده 496 قانون مجازات اسلامی استنباط میشود، این است که هرگاه اقدام پزشک مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد و هیچگونه قصور یا تقصیری نداشته باشد، برای او ضمان وجود ندارد؛ هر چند برائت اخذ نکرده و از موارد ضروری و فوری هم نباشد.
3- کلمات «رضایت» و «برائت» مفهوم و آثار حقوقی متفاوتی دارند؛ اخذ رضایت برای اعمال جراحی وطبی مطابق ماده 158 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 باعث میشود این اعمال قابل مجازات نباشد؛ زیرا هیچ کس حتی پزشک حق ندارد بدون رضایت بیمار یا ولی وی با چاقوی جراحی در بدن او جراحت ایجاد کند و نفس این عمل صرفنظر از آثار و نتایج اگر بدون اخذ رضایت باشد، جرم تلقی میشود؛ مگر در موارد فوری مذکور در ذیل ماده یاد شده؛ در حالی که اخذ «برائت» ناظر به عدم مسئولیت پزشک برای پرداخت خسارت ناشی از نتایج معالجات وی است.