صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/10/24
برگزار شده توسط: استان سمنان/ شهر سمنان
موضوع
امکان یا عدم امکان صدور اجراییه موضوع ماده 23 قانون صدور چک اصلاحی 97 علیه وراث صادر کننده چک
پرسش
در صورتی که صادرکننده چک فوت شود (دار فانی را وداع گوید) در دو فرض تقسیم و عدم تقسیم ماترک آیا می‌توان علیه وراث وی برای وصول وجه چک مطابق ماده 23 قانون صدور چک اصلاحی سال 1397 درخواست صدور اجراییه از دادگاه کرد؟
نظر هیئت عالی
با توجه به اینکه در ماده 23 قانون اصلاحی چک مصوب 97 اقامه دعوی علیه قائم‌مقام قانونی تجویز شده است نتیجتاً ورثه‌ای که قبول ترکه کرده‌اند در قبال تعهد مورث به میزان حصه خود مسئول هستند.
نظر اکثریت
همان طور که در مواد 19 و 60 آئین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجراء و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرائی مصوب 1387 رئیس قوه قضائیه با اصلاحات 1388 می‌توان علیه وراث صادرکننده اسناد ذمه‌ای مانند چک در اجرای اسناد اداره ثبت به عنوان یک مرجع اداری درخواست صدور اجراییه کرد به طریق اولویت دادگاه به عنوان مرجع قضایی نیز می‌تواند برای چک اجراییه صادر کند و چون ماه 23 قانون صدور چک نیز در جهت سرعت بخشیدن به وصول مطالبات مردم و اعتبار بخشیدن بیشتر به چک به عنوان سندی مطمئن برای پرداخت به تصویب رسیده است. بنابراین دادگاه نیز می‌تواند به درخواست دارنده علیه وراث صادرکننده اجراییه صادر کند بدیهی است وجه چک از ماترک صادرکننده قابل وصول است و در صورت رد کردن ترکه توسط وراث، وراثی که ترکه را در کرده‌اند مسئول پرداخت نخواهند بود و در صورت قبول ترکه هر یک از وراث به میزان سهم خود از ماترک مسئول پرداخت وجه چک خواهد بود. خصوصاً که در این ماده به قائم‌مقام قانونی صادرکننده حق اقامه دعوا بر علیه دارنده داده شده و چون وراث، قائم‌مقام قانونی صادرکننده هستند می‌توان این‌گونه برداشت کرد که قانون‌گذار قائم‌مقام قانونی را نیز ملتزم به تعهدات صادرکننده چک دانسته و بر این مبنا حق اقامه دعوا را نیز به او داده است.
نظر اقلیت
چون در ماده 23 قانون صدور چک، صرفاً به صادرکننده چک اشاره شده و در مورد وراث صراحتی وجود ندارد و با عنایت به این که وصول مطالبات از وراث متوفی با سوگند استظهاری در رسیدگی به دعوای بر میت ثابت می‌شود و در صورت پذیرش درخواست صدور اجراییه، مقررات اثبات دعوای بر میت اجرا نمی‌شود و از سوی دیگر صدور اجراییه در این ماده حالت استثنایی دارد که باید به قدر متیقن آن اکتفا کرد. در نتیجه درخواست صدور اجراییه علیه وراث متوفی قابل صدور نیست.