تاریخ نظریه: 1395/09/15
شماره نظریه: 7/95/2258
شماره پرونده: 694-1/168-95
استعلام:
برای دو متهم به اسامی الف نگهداری 6 گرم و 10 سانت هروئین و 8 سانت شیشه و ب نگهداری 149 گرم هروئین و 4 گرم و 99 سانت شیشه کیفرخواست صادر می‌گردد و پرونده به دادگاه ارسال می‌گردد که دادگاه پس از تحقیقات تکمیلی و تشکیل جلسات دادرسی به این نتیجه می‌رسد که 149 گرم هروئین متعلق به آقای الف می‌باشد و یا حداقل او نیز در 149 گرم مشارکت دارد حال با توجه به کیفرخواست و عقیده دادگاه با عنایت به ماده 275 قانون آیین دادرسی کیفری که بیان می‌دارد دادسرای مربوط با انجام تحقیقات مورد نظر دادگاه بدون صدور قرار مجدداً پرونده را به دادگاه ارسال می کند و با توجه به ماده 280 قانون یاد شده و اینکه دادگاه فقط در حد کیفرخواست و تصحیح اتهام نادرست می‌تواند مبادرت به صدور رأی نماید
1- آیا دادگاه می‌تواند از دادسرا بخواهد کیفرخواست جدید و صحیح برای متهم الف صادر نماید؟
2- در صورت منفی بودن جواب سوال اول آیا دادگاه می‌تواند فراتر از کیفرخواست متهم الف را محکوم نماید که در مانحن از حبس موقت که تبدیل به سلب حیات می‌شود؟
3- در صورت منفی بودن جواب سوال دوم تکلیف دادگاه چیست؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) با توجه به مواد 280 و 282 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، موجب قانونی جهت مکلف نمودن دادسرا از سوی دادگاه کیفری به اصلاح کیفرخواست یا صدور کیفرخواست جدید وجود ندارد.
2) مستفاد از مواد 280، 359، 362، 363 و 382 قانون فوق‌الذکر، دادگاه کیفری تنها در حدود کیفرخواست صادره و اتهامات مطروحه مجاز به رسیدگی و صدور حکم می‌باشد و به تصریح ماده 363 قانون مزبور، در صورتی که در حین رسیدگی جرم دیگری کشف شود که بدون شکایت شاکی قابل تعقیب باشد، دادگاه موضوع را به دادستان اعلام می‌کند. بنابراین، در فرض سوال نیز دادگاه مجاز به رسیدگی و صدور حکم نسبت به اتهاماتی که در پرونده امر (به طور نسبی یا کلی) مطرح نشده است، نمی‌باشد و تنها درمحدوده کیفرخواست و اتهامات مطروحه باید اظهار نظر کند، ضمناً در فرض سوال با توجه به لزوم تکمیل تحقیقات، دادگاه کیفری در صورت احراز اشتباه در کیفرخواست می‌تواند مراتب را جهت بررسی بیشتر و عنداللزوم تعقیب سایر افراد و صدور کیفرخواست جدید به دادسرا اعلام کند.
3) با توجه به آنچه در بند‌های 1 و 2 آمد پاسخ به این سوال نیز مشخص است و دادگاه تنها می‌تواند، مراتب را در صورت وجود شرایط قانونی به دادسرا اعلام نماید.