تایید قرار نگهداری موقت صادره در خصوص جرایم نوجوانان از سوی دادستان

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/11/10
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر محمود آباد

موضوع

تایید قرار نگهداری موقت صادره در خصوص جرایم نوجوانان از سوی دادستان

پرسش

آیا قرار نگهداری موقت صادره توسط دادگاه کیفری در مورد اشخاص نوجوان باید به تایید دادستان برسد؟

نظر هیئت عالی

مستفاد از مواد 246 و 315 و تبصره یک ماده 287 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 این است که قرار نگهداری موقت تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت است. بنابراین چنانچه قرار یاد شده از سوی دادگاه کیفری نخستین (حسب مورد دادگاه اطفال و نوجوانان یا دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان) صادر گردد، نیاز به موافقت دادستان نداشته و تنها قابل اعتراض در دادگاه تجدید نظر استان است. ضمناً در صورت صدور قرار نگهداری موقت از سوی دادگاه تجدید نظر استان، این قرار قطعی است.

نظر اکثریت

قرار نگهداری موقت صادره از سوی دادگاه کیفری رسیدگی کننده به جرایم اطفال و نوجوان نیاز تایید دادستان ندارد؛ مهمترین استدلالهای این گروه از قضات بدین شرح بوده است: 1- تنها قرار بازداشت موقت صادره از سوی قضات دادسرا (بازپرس و دادیار) باید به تایید دادستان برسد. این موضوع از ماده 240 قانون آیین دادرسی کیفری نیز قابل برداشت است؛ زیرا این ماده در مورد تایید قرار بازپرس، از طرف دادستان سخن گفته است. بنابراین از آنجایی که بازداشت موقت صادره از سوی قضات دادگاه (روسای شعب و دادرسان) نیاز به تایید هیچ مقام حتی رییس دادگستری ندارد، قرار نگهداری موقت صادره در مورد آنان نیز نباید به تایید دادستان برسد. در واقع تایید قرار بازداشت موقت قضات دادسرا و یا ضرورت تایید قرار تامین منتهی به بازداشت صادره از سوی دادیار تحقیق، از باب نظارت و ریاست دادستان بر مجموعه دادسرا در راستای ماده 73 قانون آیین دادرسی کیفری (نظارت و تعلیمات) است؛ حال آنکه دادستان بر قضات دادگاه چنین ریاست یا نظارتی ندارد. 2- مشابه دانستن قرار نگهداری موقت با قرار بازداشت موقت و پذیرش این موضوع که قرار نگهداری موقت صادره از سوی دادگاه کیفری یا دادگاه اطفال باید به تایید دادستان برسد در عمل نیز مشکلاتی را ایجاد می‌نماید؛ زیرا به موجب قسمت اخیر ماده 240 قانون آیین دادرسی کیفری در صورت اختلاف دادستان با بازپرس در مورد قرار بازداشت موقت، رسیدگی به این موضوع در صلاحیت دادگاه صالح است که در مورد برخی جرایم مانند « ایجاد مزاحمت و آزار و اذیت بانوان و اطفال و تظاهر، قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه » (موضوع ماده 237 قانون آیین دادرسی کیفری)، دادگاه کیفری دو خواهد بود. حال چنانچه رییس شعبه دادگاه کیفری دو (با فرض داشتن ابلاغ رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان) در مورد یک نوجوان مرتکب جرایم فوق، قرار نگهداری موقت صادر نماید و نزد دادستان ارسال کند و دادستان با آن مخالفت نماید چه باید کرد؟ در واقع در اینجا مرجع صلاحیتدار برای رفع اختلاف بین دادستان و رییس دادگاه کیفری (که البته چنین اختلافی در قوانین پیش بینی نشده و مرسوم نیز نیست)، در قوانین مشخص نمی‌باشد.

نظر اقلیت

قرار نگهداری موقت صادره از سوی قضات دادگاه باید به تایید دادستان برسد؛ زیرا از یک سو، تبصره ماده 287 قانون آیین دادرسی کیفری، مقرر می‌دارد:« قرار نگهداری موقت، تابع کلیه آثار و احکام قرار بازداشت موقت است.» از دیگر سو، صدر ماده 240 آیین دادرسی کیفری یا به عبارت دیگر، نخستین جمله این ماده که بیان می دارد:« قرار بازداشت متهم باید فوری نزد دادستان ارسال شود.» اطلاق دارد و شامل کلیه قرارهای بازداشت موقت صادره دادسرا و دادگاه می‌شود. از جمع این دو ماده می توان گفت: همانطورکه کلیه قرارهای بازداشت موقت باید به تایید دادستان برسد، کلیه قرارهای نگهداری موقت نیز باید توسط دادستان تایید شود.