صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/02/16
برگزار شده توسط: استان مرکزی/ شهر تفرش
موضوع
رد مال در سرقت‌های فاقد سوء نیت مجرمانه
پرسش
در جرائم مثل کلاهبرداری و سرقت که رد مال جزء مجازات آن می‌باشد در صورتی که دادگاه عنصر مادی را محرز بدانند ولی سوء نیت مجرمانه را محرز تشخیص ندهد و حکم برائت صادر نماید دادگاه در خصوص رد مال چه تصمیمی باید اتخاذ بنماید؟ مستدل و مستند پاسخ بفرمایید.
نظر هیئت عالی
با توجه به ماده 20 قانون آئین دادرسی کیفری در جرائمی که برای ضرر و زیان یا رد مال نیاز به دادخواست ندارد دادگاه در صورت صدور حکم برائت یا موقوفی تعقیب مکلف به رسیدگی نسبت به دعوی خصوصی است.
نظر اکثریت
رد مال در مقررات جزایی و کیفری در جرائم محدود مانند سرقت، کلاهبرداری و غیره پیش بینی شده است آن هم در زمانی می‌توان حکم به رد مال داد که تمام ارکان و عناصر سه گانه جرم وجود داشته باشد النهایه اگر عنصر مادی جرم باشد ولی عنصر معنوی و سوء نیت نباشد در صورتی می‌توان حکم به رد مال داد که عین مال موجود باشد در غیر این صورت شاکی باید دادخواست تقدیم کند چون رد مال یک امر حقوقی است نظریات شماره7527/7 مورخ 84/10/24 و 1314/98/7 مورخ 30/9/98 موید این نظر است.
نظر ابرازی
اگر عنصر مادی جرم وجود داشته باشد باید به طور مطلق حکم به رد مال داده شود چه عین موجود باشد چه نباشد چون ماده 20 قانون آئین دادرسی کیفری گفته در هر صورت دادگاه مکلف است مبادرت به صدور رای نماید.