صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/06
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر بندر عباس
موضوع
بررسی جواز صدور نیابت جهت دفاع از کیفرخواست
پرسش
چنانچه حوزه قضایی فاقد دادگاه کیفری یک باشد و پرونده جهت رسیدگی به دادگاه کیفری یک مستقر در حوزه دیگر ارسال گردد جهت دفاع از کیفرخواست به چه نحو عمل می‌گردد؟ آیا دادسرای محل وقوع جرم می‌تواند جهت دفاع از کیفرخواست نیابت بدهد به دادسرایی که در معیت دادگاه صالحه رسیدگی می کند یا خیر؟
نظر هیئت عالی
با ملاحظه مواد 119، 120،121 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، چنین استنباط می‌گردد که اعطای نیابت در مورد اقدامات تحقیقی و مقدماتی پرونده، امکان پذیر است، ولی با لحاظ ماده 401 قانون فوق الذکر، اظهار نظر قضایی در خصوص پرونده و از جمله شرکت در جلسه محاکمه و دفاع از کیفرخواست، قابل نیابت نبوده و باید توسط مقام قضایی صلاحیت دار(در فرض سوال دادستان حوزه قضایی محل وقوع جرم که کیفرخواست را صادر نموده است یا نماینده وی) صورت پذیرد؛ بنابراین نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری استان هرمزگان، در نتیجه مورد تأیید است.
نظر اکثریت
در پاسخ به سوال مطروحه همانطور که در ماده 401 قانون آ. د.ک 1392 قانون گذار قید نموده تمام وظایف و اختیارات دادسرا از جمله شرکت در جلسه محاکمه و دفاع از کیفرخواست بر عهده دادسرا محل وقوع جرم می‌باشد لذا دادستان و یا نماینده وی می بایست در جلسه دادگاه کیفری یک شرکت نماید چه آن که ارسال نیابت قضایی در جای ممکن است که، پرونده نزد دادگاه یا دادسرا وجود داشته باشد که در پایان اجرای نیابت اوراق جدید التحصیل اعاده شود. لذا بدلیل آن که در دادسرا محل وقوع جرم دیگر، پرونده یی وجود ندارد لذا امکان ارسال نیابت قضای بی مفهوم و خارج از قاعده و تشریفات قانون آئین دادرسی کیفری است.ضمناً عده ای معتقد بودند که همانطور که در بالا ذکر شد نماینده دادستان می بایست از محل وقوع جرماعزام و به دادگاه رسیدگی کننده معرفی گردد. که بهتر است احدی از دادیاران محل وقوع جرم جهت رسیدگی به این گونه جرائم از سوی دادستان محل وقوع جرم با صدور برگ مأموریت اعزام گردد.
نظر اقلیت
با توجه به ماده 119 ق.آ.د.ک که قانون گذار به طور کلی انجام هر اقدام دیگری خارج از حوزه قضایی محل مأموریت بازپرس رابا صدور قرار نیابت قضایی ممکن دانسته، لذا در این گونه از موارد و جهت جلوگیری از تردد های طولانی قضات حضور نماینده دادستان را بطور نیابت قضایی به دادسرایی که در معیت دادگاه صالح انجام وظیفه می‌نماید اعطا نموده چرا که در ماده 401 ق.آ.د.ک در مقام بیان اصل موضوع می‌باشد و ازظاهرو مفهوم این ماده ممنوعیت اعطاء نیابت استخراج نمی شود.
با این توضیح که وقتی امکان اعطاء نیابت در امور مهمی چون اجرای حکم اعدام وجود دارد، به طریق اولی امکان نیابت شرکت در جلسه هم وجود دارد و شرکت در جلسه و دفاع از کیفرخواست خصوصیتی ندارد که بخواهد مانع اعطا نیابت باشد.