صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/07/03
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر ساری
موضوع
سوء استفاده از مهر توسط هیأت امنای مسجد
پرسش
چنانچه اعضاء هیأت امنای مسجد بعد از دوره خود و با استفاده از مهر هیأت امنا، نسبت به صدور گزارش برای مرجع قضایی اقدام نمایند، آیا مرتکب بزه شده‌اند؟
(با این توضیح که اداره اوقاف براساس استعلام، اقدام متهمان را غیرقانونی دانسته است و هم‌چنین هیأت امنای جدید هم تشکیل نگردید تا متهمان نسبت به تحویل مهر به آنها اقدام نمایند.)
نظر هیئت عالی
عنصر مادی جعل در موضوع سوال که عبارت است از به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه می‌باشد تحقق یافته است اما چون عنصر ضرر در اقدام، انجام شده مفقود است. بنابراین اقدام متهمان را نمی‌توان مشمول عنوان جعل دانست.
نظر اکثریت
با توجه به سوال مطرح شده که متهمان با علم به اینکه دوره هیأت امنایی آنان به پایان رسیده است، نسبت به استفاده از مهر که در دوره سمت قانونی در اختیار داشته، اقدام داشته‌اند و اداره اوقاف و امور خیریه هم در پاسخ به استعلام مرجع قضایی، اقدام متهمان را در استفاده از مهر غیر قانونی دانسته است؛ لذا اقدام متهمان جرم بوده و مشمول ماده 523 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 خواهد بود. زیرا قانونگذار در این ماده «به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحبان» را در قالب جرم جعل تعریف داشته است که اقدام متهمان هم منطبق با این رفتار می‌باشد. در واقع متهمان پرونده با این اقدام نسبت به قلب حقیقت اقدام داشته‌اند و با معرفی خود به‌عنوان هیأت امنای مسجد و با استفاده از مهر آن، نسبت به صدور گزارش اقدام داشته‌اند، در حالی‌که چنین سمت و اختیاری نداشته‌اند.
نظر اقلیت
با توجه به اینکه متهمان صرفاً نسبت به صدور گزارش برای مرجع قضایی در جهت احراز واقع، اقدام داشته‌اند و از طرفی هیأت امنای جدید هم تشکیل نگردیده است تا متهمان نسبت به احاله وظایف و اختیارات و لوازم به آنان اقدام نمایند و از طرفی امور مساجد در روستا و محلات توسط هیأت امنا برطرف می‌گردد و بدون حضور هیأت امنا عملاً فعالیت مسجد راکد باقی می‌ماند؛ بنابراین اقدام متهمان را نمی‌توان مشمول بزه جعل دانست چراکه قانونگذار در ماده 523 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 بعد از بیان مصادیق جعل، از عبارت «به قصد تقلب» استفاده کرده است که این امر در فرض سوال مفقود می‌باشد.