تاریخ نظریه: 1397/08/20
شماره نظریه: 7/97/2302
شماره پرونده: 96-1/7-1772
استعلام:
احتراماً نظرات مشورتی آن اداره کل در خصوص صلاحیت سازمان بازرسی کل کشور در اعتراض نسبت به قرارهای صادره دادسرا موضوع ماده 6 قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور به شماره 118/96/7 مورخ 1396/5/25 و همچنین شمول ماده 598 قانون مجازات اسلامی تعزیرات نسبت به شرکت‌های تابعه سازمان تامین اجتماعی به شماره 1697/95/7 مورخ 1395/7/19 در جلسه کمیسیون حقوقی مورخ 1396/8/16 این سازمان طرح و بررسی شد که به پیوست تصویر نظرات آن کمیسیون برای استحضار ایفاد می‌گردد با عنایت به اهمیت موضوعات مطروحه و اینکه استناد به نظرات مشورتی صادره آن اداره کل در مراجع قضایی در بحث اول موجب شده بر صلاحیت این سازمان خدشه وارد شود و در بحث دوم فرار برخی از متخلفان از تعقیب و مجازات را به دنبال داشته باشند از این رو درخواست می‌شود با امعان نظر در نظرات کمیسیون حقوقی این سازمان موضوعات مذکور مجدداً بررسی و در نظرات صادره آن مرجع تجدیدنظر و مراتب را به این سازمان و مبادی ذیربط اعلام فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اولاً: نظریات اداره کل حقوقی قوه قضاییه، جنبه مشورتی دارد و برای مراجع قضایی و دیگر مراجع استعلام کننده جنبه الزامی ندارد. ثانیاً: با عنایت به واژگان و عبارات تجدیدنظر، موافقت دادستان ذیربط و مهلت بیست روزه تجدیدنظر خواهی مذکور در ماده 6 قانون اصلاح موادی از قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور مصوب 1393/7/15 و ماده 57 آیین‌نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان بازرسی کل کشور، موید این استنباط است که منظور از آراء مراجع قضایی، آرای دادگاه ها است و از قرارهای منع و موقوفی تعقیب دادسرا که دادستان از جمله ی صادر کنندگان قرارهای مذکور می‌باشد، خروج موضوعی دارد.
2- با عنایت به ماده ی 583 قانون تجارت ناظر به ماده ی 20 قانون موصوف، شرکت های تجاری مذکور در این قانون شخصیت حقوقی مستقل از صاحبان سهام یا سرمایه دارند و دارایی و تعهدات آن ها نیز از یکدیگر متمایز و مستقل است، لذا در فرض سوال، هر چند که آورده اولیه (سرمایه) شرکت های تجاری تاسیس شده از سوی نهادهای عمومی غیر دولتی نظیر سازمان تامین اجتماعی، عمدتاً متعلق به سازمان اخیرالذکر بوده و سهام دارعمده آن سازمان موصوف است، مع الوصف با تشکیل شرکت، دارایی شرکت مستقل از صاحبان سرمایه است و سهامدار تنها مالک سهام شرکت است و نه دارایی و اموال شرکت، لذا دارایی شرکت، دارایی سازمان تامین اجتماعی نیست تا مشمول حکم مقرر در ماده ی 104 قانون تامین اجتماعی و احکام ناظر به ماده ی موصوف گردد. تبصره ی یک ماده واحده قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی مصوب 1373 ناظر به بند ده ماده موصوف که فعالیت در قالب شرکت را از قلمرو تعریف موسسات وابسته به سازمان تامین اجتماعی خارج می داند، موید این استنباط است.