صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/11/03
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر بندر عباس
موضوع
عمد یا غیر عمد بودن قتل توسط مامور نیروی انتظامی در زمان فرار متهم
پرسش
خانمی طی تماس تلفنی با پلیس 110 اظهار می دارد برادرم باعث سلب آسایش خانواده شده است. با اعزام مامورین به محل، متهم در حالی که سلاح سردی در دستش بوده قصد فرار از روی دیوار را داشته که مامور شروع به تیراندازی با اسلحه کلت می کند و 2 تیر به بالا تنه ی متهم برخورد می کند و نامبرده فوت می‌نماید.
کمیسیون قانون به کار گیری سلاح، نحوه ی اقدام مامور را بر خلاف قانون مذکور تشخیص داده، لیکن مامور ضارب مدعی است قصد شلیک به پای متوفی را داشته است.
سوال: به نظر شما ؛ عمل ارتکابی قتل عمد است یا شبه عمد ؟
نظر هیئت عالی
پرسش مطروحه امری موضوعی است که تشخیص آن و انطباق با قانون به عهده قاضی رسیدگی کننده است و در هر صورت چنانچه قاضی رسیدگی کننده شرایط مذکور در بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 را احراز نماید، جنایت مزبور قتل عمد محسوب می‌گردد و در غیر این صورت مطابق بند الف ماده 291 این قانون، قتل شبه عمد محسوب می‌گردد.
نظر اکثریت
در پرونده مطروحه با توجه به اینکه مرتکب عمداً شروع به تیراندازی نموده که این عمل با توجه به اوضاع و احوال، نوعاً موجب جنایت قتل می‌گردد، هر چند قصد ارتکاب قتل را نداشته است به گواه بند ب ماده 290 قانون مجازات اسلامی قتل عمد محسوب می‌گردد به علاوه از اوضاع و قراین قضیه این برداشت هم تقویت می‌شود بدین صورت که اولاً موضوعی که بابت آن خانواده ی مقتول با مامورین تماس گرفته اند آنقدر حساس و امنیتی نبوده که نیاز به تجرید سلاح از سوی مامور باشد، ثانیاً مقتول پس از ورود مامور و در زمان تیراندازی در حال فرار بوده یعنی بحث دفاع مشروع هم گرچه مطرح نشده، منتفی است. ثالثاً ؛ مامور 3 تیر به سوی مقتول شلیک می کند که 2 تا از آنها به وی اصابت می‌نماید که در نوع خود غیر عادی است. نتیجتاً اینکه آنچه از موضوع برداشت می‌شود قتل عمد است.
نظر اقلیت
نظر به اینکه متهم در اظهارات خود اظهار نموده بنده عمداً به بالا تنه ی مقتول شلیک نکردم قصد من تیراندازی به پایین تنه بوده و اشتباهاً تیرهای شلیک شده به بالا تنه برخورد و منجر به فوت ایشان شده، لهذا این مورد مشمول اشتباه بر هدف بوده و به تائید اکثریت فقها این مورد از موارد خروج موضوع از عمد بودن قتل به غیر عمد بودن آن است. نتیجتاً اینکه ؛ موضوع قتل غیر عمد محسوب می‌شود.