تاریخ نظریه: 1396/07/23
شماره نظریه: 7/96/1705
شماره پرونده: 1302-26-96
استعلام:
چنانچه شخص ثالثی در اجرای ماده 34 و یا جهت ضمانت اعسار مالی معرفی نماید و چنانچه مال مذکور بازداشت گردد و یا قبل از بازداشت مال پشیمان شود و بخواهد که از مال رفع توقیف گردد با عنایت به اینکه محکوم علیه آزاد نشده است و کما کان در زندان می‌باشد آیا این خواسته قابل اجابت می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1) با توجه به اینکه ماده 34 قانون اجرای احکام مدنی مقرر داشته: همین که اجرائیه به محکومٌ علیه ابلاغ شد، محکومٌ علیه مکلف است ظرف ده روز مفاد آن را به موقع اجرا بگذارد یا ترتیبی برای پرداخت محکومٌ به بدهد یا مالی معرفی کند که اجراء حکم و استیفاء محکومٌ به از آن میسر باشد و تبصره ماده مزبور تصریح نموده: شخص ثالث نیز می‌تواند به جای محکومٌ علیه برای استیفاء محکومٌ به مالی معرفی کند، بنا به مراتب، از مجموع این مقررات می توان نتیجه گرفت که معرفی مال، اعم از این که از جانب محکومٌ علیه باشد یا شخص ثالث، در واقع همان ترتیب پرداخت محکومٌ به است که از جانب مقنن بیان شده و دراین حالت، اجراء حکم و استیفاء محکومٌ به، از مال معرفی شده به عمل می آید. بدین لحاظ شخص ثالثی که در اجرای تبصره ماده 34 قانون مذکور برای استیفای محکومٌ به، مال خود را از جانب محکومٌ علیه معرفی کرده است، نمی تواند متعاقباً منصرف شود.
ضمناً تبصره 1 ماده 11 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394، مغایرتی با این نظر ندارد.
2) اولاً: هدف مقنن از الزامی دانستن معرفی کفیل یا ایداع وثیقه معتبر و معادل محکوم به برای آزادی محکوم علیه در تبصره 1 ماده 3 یاد شده ایجاد تضمین و اطمینان برای دسترسی به محکوم علیه و یا وصول محکوم به است نه اینکه پرداخت محکوم به بر عهده کفیل یا وثیقه گذار گذارده شود. به عبارت دیگر مقنن با وضع این تبصره به دنبال تغییر اصل استیفای محکوم به از اموال محکوم علیه نبوده است. ثانیاً: در فرضی که محکوم‌علیه به علل دیگری در حبس به سر می‌برد، صرف اعلام کفیل یا وثیقه‌گذار به مرجع قضایی ذیربط (دایر بر معرفی محکوم‌علیه) و انصراف از تعهد کفالت یا وثیقه برای برائت‌ذمه وی کفایت می‌نماید و اقدام دیگری متصور نیست و در این صورت مراتب باید به محکوم‌علیه اخطار شود تا نسبت به معرفی کفیل یا وثیقه‌گذار (جایگزین) حسب مورد اقدام نماید.