تاریخ نظریه: 1396/09/08
شماره نظریه: 7/96/2089
شماره پرونده: 1441-1/168-96
استعلام:
اگر موضوع بزه انتقال مال غیر زمین بوده و دادگاه ضمن اعمال مجازات حکم بر رد مال صادر نموده باشد:
1- چنانچه در زمین مورد نظر ساختمانی توسط محکومٌعلیه ساخته شده باشد چه اقدامی در مرحلهی اجرای رأی متصور است؟
2- اگر ملک مورد حکم در ید شخص ثالثی باشد آیا رد مالی که علیه محکومٌعلیه صادر شده است در خصوص متصرف فعلی که در مراحل رسیدگی دخالت و حضور نداشته اسشت قابل اجراست یا خیر؟
3- چنانکه مالکیت شاکی در ملک مورد نظر مشاعی باشد رد مال مشاعی در املاک چگونه قابل اجراست.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در بزه انتقال مال غیر، منظور از رد مال همان مال فروخته شده است که متعلق به غیر بوده و احداث بنا در ملکی که متعلق به غیر است، حقی ایجاد نمیکند و مانع اجرای حکم رد مال نخواهد بود.
2- با توجه به آنچه که در بند یک گفته شد، صاحب اعیانی (شخص ثالث) که بدون مجوز قانونی در ملک غیر، احداث بنا نموده است نیز به این جهت حقی بر ملک پیدا نمیکند که بتواند مانع اجرای حکم خلع ید شود، ولی مطابق مقررات مربوط میتواند از مسبب (ید ماقبل خود) مطالبه خسارت کند.
3- در مورد حکم به رد مال مشاع غیرمنقول، چنانچه محکومعلیه متصرف آن باشد از ملاک ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی استفاده میشود و تصرف محکومله در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی میباشد و چنانچه عین محکومبه در تصرف کسی غیر از محکومعلیه باشد سهم محکومعلیه به محکومله منتقل و شخص محکومله در حدود سهم خود با دیگر مالکین مالکیت مشاعی خواهد داشت و مالکین مشاع باید موافق مقررات املاک مشاعی که مبنی بر توافق است، رفتار کنند و تصرف هر یک از شرکا بر مال مشاع منوط به اذن شریک یا شرکا دیگر است.