تاریخ نظریه: 1396/04/12
شماره نظریه: 7/96/838
شماره پرونده: 69-931-225
استعلام:
1- در خصوص رأی داوری که در داخل فرجه قانونی صادر شده ولیکن خارج از مهلت قانونی تسلیم گردیده وبر اساس بند 4 ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی باطل است یا خیر؟
2- چنانچه رأی داوری در مهلت مقرر قانونی صادر شده است ولیکن در خارج از فرجه قانونی مبادرت به صدور رأی اصلاحی ویا تحت عنوان نظریه تکمیلی کند آیا این قسمت بر اساس بند 4 ماده 489 قانون آئین دادرسی مدنی از موجبات بطلان رأی داور می‌باشد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- با عنایت به ذیل ماده 474 و تبصره ماده 484 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و اتقلاب در امور مدنی، داور باید در مدت داوری که به وسیله طرفین یا قانون معین شده است، رأی خود را صادر نماید و مطابق ماده 485 و بند 4 ماده 489 این قانون، اگر در قرارداد داوری طریق خاصی برای ابلاغ پیش بینی شده باشد، بر اساس توافق رأی را به طرفین ابلاغ، والا رأی را به دفتر دادگاه تسلیم تا دفتر دادگاه به دستور دادگاه رأی را به طرفین ابلاغ کند، بنابراین، ابلاغ رأی داوری به طرفین، جزء تکالیف قانونی داور است، زیرا طرفین حق اطلاع از مفاد رأی و به دنبال آن حق اعتراض و یا حق اجرای رأی را دارند و این حقوق مستلزم و فرع بر ابلاغ است. بنابراین، داور باید در مدت داوری علاوه بر صدور رأی، آن را نیز مطابق ماده 485 قانون مزبور ابلاغ یا به مرجع مربوط مانند دفتر دادگاه تسلیم نماید و چنانچه خارج از مهلت، اقدام به ابلاغ یا تسلیم رأی کند، چنین رأیی باطل و قابلیت اجرایی ندارد، زیرا مقنن در بند 4 ماده 489 قانون مزبور، صدور رأی و تسلیم آن در مدت داوری را مد نظر داشته و به اصطلاح انجام هر دو اقدام در مدت مشخص به نحو وحدت مطلوب است و موضوعیت دارد.
2- در مقررات داوری صدور هر گونه رأی اصلاحی یا تکمیلی خارج از مهلت قانونی برای داور پیش بینی نشده است و چنین رأیی به لحاظ خارج از مهلت بودن فاقد اعتبار است. ضمنا ماده 487 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی در خصوص تصحیح رأی داور، تعیین تکلیف نموده است که اجرای مفاد این ماده در موارد تصحیح رأی داوری لازم الرعایه است.