تاریخ نظریه: 1399/10/27
شماره نظریه: 7/99/1475
شماره پرونده: 99-168-1475 ک
استعلام:
1- با توجه به مواد 192 و 359 قانون آیین دادرسی کیفری و اصل ترافعی بودن رسیدگی در محاکم کیفریُ چنانچه متهمی در شهر دیگر حضور داشته باشد و با ابلاغ وقت رسیدگی در جلسه دادگاه حاضر نشود آیا می‌شود به مرجع قضایی محل اقامت متهم جهت رسیدگی و یا تفهیم اتهام در جرایمی که مستقیما در دادگاه رسیدگی می‌شود نیابت داد ی؟ 2- چنانچه متهم به علت اتهام یا محکومیت دیگری در زندان شهر دیگر بازداشت باشد و از آن زندان خواسته شود که زندانی را جهت رسیدگی اعزام کند و زندان به هر دلیل و با چند بار درخواست زندانی را اعزام نمی‌کند، آیا می‌شود با اعطای نیابت از دادگاه کیفری محل زندان متهم خواست که به موضوع رسیدگی کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
مستفاد از مواد 306 و 340 و قسمت اخیر ماده 341 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، در مواردی که رسیدگی به امرکیفری مستقیماً در دادگاه کیفری ذی‌ربط انجام می‌شود، با توجه به این‌که رسیدگی دارای دو مرحله (تحقیقات مقدماتی و دادرسی به معنای اخص) است، انجام تحقیقات مقدماتی توسط دادگاه باید طبق مقررات مربوط صورت گیرد؛ بنابراین با لحاظ مواد 119، 120 و 121 این قانون اعطای نیابت قضایی در مورد اقدامات تحقیقی و مقدماتی پرونده امکان‌پذیر است؛ ولی دادرسی به معنای اخص که از خصایص دادگاه رسیدگی کننده به موضوع است، قابل نیابت نیست و زندانی بودن متهم در حوزه قضایی دیگر و مشکلات اجرایی مربوط به اعزام وی، نافی اجرای قانون نبوده و در هر صورت باید مطابق مقررات یاد شده رفتار شود