صلاحیت دادسرای محل وصول چک در جرم کلاهبرداری

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/09/08
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر تاکستان

موضوع

صلاحیت دادسرای محل وصول چک در جرم کلاهبرداری

پرسش

شخصی طی شکایتی به دادسرا اعلام می‌نماید که آقای الف به اینجانب تعهد داد که جهت گرفتن ویزا برای خودم و خانواده ام اقدام نماید و اینجانب طی چهار فقره چک جمعاً به مبلغ 800.000.000 ریال به ایشان پرداخت نمودم پس از دو ماه دیگر تلفن را جواب نمی دهد، با عنایت به اینکه حسب تحقیقات به عمل آمده وجه چک در شهر دیگری وصول شده است؛ آیا دادسرای محل تحویل چک ها صلاحیت رسیدگی دارد یا خیر؟

نظر هیئت عالی

همان گونه که در نظریه اکثریت آمده محل تحویل چک که به سبب مانور متقلبانه تحصیل شده محل وقوع جرم تلقی و مرجع قضایی مذکور صالح به رسیدگی است.

نظر اکثریت

صلاحیت رسیدگی با مرجعی است که محل مانور متقلبانه و خارج شدن مال از ید شاکی در آنجا به وقوع پیوسته باشد و با لحاظ اینکه چک وسیله ی پرداخت به حساب می آید در فرض مسأله صلاحیت با دادسرای محل تحویل چک ها می‌باشد نه جایی که چک ها وصول شده است و مواد 116 و 310 قانون آیین دادرسی کیفری نیز این نظر را تأیید می‌نماید.

نظر اقلیت

با عنایت به اینکه جرم موضوع مسئله مطروحه (کلاهبرداری) از جمله جرائم مرکب بوده که یک عمل تشکیل دهنده ی آن توسل به وسایل متقلبانه و عمل دیگر دریافت مالی از صاحب مال است، حال اگر توسل به وسایل متقلبانه در یک محل و عمل دیگر دریافت مالی در محلی دیگر واقع شود؛ اصولاً هر یک از این دو محل، موجد صلاحیت خواهند بود، زیرا مطابق یک قاعده کلی، محل وقوع هر جزئی از اجزاء یک جرم، به عنوان محل وقوع آن جرم تلقی شده و مراجع قضایی آن محل، صلاحیت رسیدگی به کل جرم را خواهند داشت؛ اما مستفاد از رأی وحدت رویه شماره 729 مورخ 1391/12/1 (جرم کلاهبرداری مرتبط با رایانه) که اعلام نموده است: هرگاه تمهید مقدمات و نتیجه حاصل از آن در حوزه های قضایی مختلف صورت گرفته باشد دادگاهی که بانک افتتاح کننده حساب زیان دیده از بزه که پول به طور متقلبانه از آن برداشت شده در حوزه آن قرار دارد، صالح به رسیدگی است باید دادگاه صالح در فرض مسئله را دادگاه محل وقوع آخرین بزه (وصول چک ها) که سبب تکمیل آن شده دانست.