صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1380/02/04
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
توقف اجرای حکم در صورت اعلام اشتباه قاضی
پرسش
در مورد ماده 326 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، آیا به
صرف اعلام اشتباه توسط قاضی صادرکننده رأی یا قاضی دیگر یا هر یک از اشخاص
ذینفع در مورد بند (ج) ماده مزبور، اجرای احکام موقوف میشود یا تا نقض رأی مورد نظر،
عملیات اجرایی ادامه مییابد؟
نظر هیئت عالی
اگرچه عدم اجرای حکمی که درباره آن اعلام اشتباه شده
است با روح قوانین مصوبه مخالفتی ندارد اما مستفاد از مقرّرات قانون آیین
دادرسی و به خصوص ماده 8 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور
مدنی آن است که نمیتوان جز در مواردی که قانون به صراحت معین نموده باشد از
اجرای حکم قابل اجرا جلوگیری نمود. در موضوع مورد سوال، قانون ساکت است و
پیشنهاد میشود خلأ موجود از طریق مراجع قانونگذاری مرتفع گردد.
نظر اتفاقی
با توجه به قسمت اخیر ماده 328 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور
مدنی که مقرر میدارد:«... دادگاه تجدیدنظر در صورت پذیرش استدلال تذکر دهنده، رأی را
نقض و رسیدگی ماهوی مینماید والّا رأی را تأیید و برای اجرا به دادگاه بدوی اعاده مینماید»
معلوم میشود که به صرف اعلام اشتباه، اجرای حکم متوقف میگردد؛ زیرا اعاده پرونده به
دادگاه بدوی جهت اجرای حکم، اقتضاء میکند که قبلاً اجرای احکام موقوف شده باشد.
در این مورد، ماده 387 قانون فوقالذکر همین ترتیب را پذیرفته و در ماده 389 پیشبینی کرده
که پس از درخواست نقض از طرف دادستان کل (و قبل از نقض آن) میتوان با ارایه گواهی
لازم به دادگاه اجراکننده رأی، از اجرای آن جلوگیری نمود.
به علاوه همانند آرای دادگاه‌های عمومی و انقلاب، به موجب ماده 365 قانون آییندادرسی
مدنی جدید، آرای دادگاه‌های تجدیدنظر نیز در موارد مقرر در ماده 326 قطعی هستند و
میدانیم که طبق ماده 1 قانون اجرای احکام مدنی، هیچ حکمی از احکام دادگاه‌های دادگستری
به موقع اجرا گذارده نمیشود مگر اینکه قطعی شده یا قرار اجرای موقت آن در مواردی که
قانون معین میکند صادر شده باشد.