لزوم تعیین وقت جهت رسیدگی به واخواهی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/08/17
برگزار شده توسط: استان آذربایجان شرقی/ شهر تبریز

موضوع

لزوم تعیین وقت جهت رسیدگی به واخواهی

پرسش

در دعاوی حقوقی برای رسیدگی به واخواهی تعیین وقت رسیدگی لازم است یا دادگاه در وقت فوق العاده میتواند اتخاذ تصمیم نماید؟

نظر هیئت عالی

این سوال در دو کمیسیون تخصصی مطرح شده است:
نشست قضایی (1): در دعاوی حقوقی، شروع رسیدگی در دادگاه مستلزم تقدیم دادخواست است. در دادرسی های اختصاصی علی الاصول رسیدگی دادگاه به مدافعات و دلایل طرفین در جلسه مقرر صورت میگیرد. نظر به اینکه مطابق ماده 64 قانون آیین دادرسی مدنی مدیر دفتر دادگاه باید پس از تکمیل، پرونده را فوراً در اختیار دادگاه قرار دهد و دادگاه پرونده را ملاحظه و در صورتیکه کامل باشد دستور تعیین وقت و ارسال و ابلاغ نسخه ثانی دادخواست و ضمایم را به خوانده صادر نماید، واخواهی نسبت به احکام غیابی صادره از دادگاه خارج از این قاعده نیست بنا به مراتب وجهات مندرج در نظر اقلیت کمیسیون، نظر مذکور را تأیید میکند.
نشست قضایی (7): نظر به اینکه رسیدگی مرحله واخواهی دنباله و مکمل همان رسیدگی مرحله بدوی است و از آنجایی که واخواه به هنگام واخواهی، محتمل است به اسناد و مدارک و ادله جدیدی استناد کند و لازم است که واخوانده با ملاحظه اسناد، مدارک و ادله ابزاری واخواه، متمکن به دفاع و پاسخگویی شود؛ مستفاد از عموم و اطلاق موازین دادرسی، بالاخص مقرّرات ماده 64 و بعد و ماده 93 و بعد قانون آیین دادرسی مدنی ضروری است که دادگاه، در مقام رسیدگی به اعتراض محکوم علیه غایب با تعیین وقت رسیدگی و دعوت از طرفین، نسخه ثانی دادخواست واخواهی و ضمایم آن را برای واخوانده ارسال دارد و اجمالاً باید دادگاه با تشکیل جلسه دادرسی به واخواهی و اعتراض معترض رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.

نظر اکثریت

با توجه به سکوت قانونگذار، جهت رسیدگی به واخواهی تعیین وقت رسیدگی ضرورتی
ندارد مگر به تشخیص دادگاه در مواردی که نیاز به اخذ توضیح باشد یا واخواه ضمن
واخواهی مدرکی را ارایه کند که لازمه آن تعیین وقت رسیدگی باشد و از وحدت ملاک ماده
218 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری نیز میتوان استنباط کرد
که تعیین وقت رسیدگی ضرورتی ندارد.

نظر اقلیت

با رعایت اصول حقوقی ارسال نسخه ثانی دادخواست جهت اطلاع به خوانده در هر مرحله از دادرسی ضرورت دارد، خواه در مرحله تجدیدنظر که طبق ماده 346 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی و خواه در مرحله بدوی، ارسال نسخه ثانی دادخواست با تعیین وقت رسیدگی لازم است. در ماده 305 همان قانون اشاره به دادخواست واخواهی شده که مستنبط از این امر است که واخواهی باید با تقدیم دادخواست انجام گیرد. علمای آیین دادرسی مدنی عقیده بر لزوم تعیین وقت رسیدگی دارند. از طرف دیگر در ماده 136 همان قانون در ارتباط با جلب شخص ثالث اعلام میدارد معترض علیه نیز حق دارد در اولین جلسه رسیدگی به اعتراض، جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز دادخواست جلب شخص ثالث را تقدیم کند و همچنین در ماده 217 قانون مذکور مقرر شده در مواردی که رأی دادگاه بدون دفاع خوانده صادر میشود، خوانده ضمن واخواهی از آن انکار یا تردید خود را به دادگاه اعلام میدارد نسبت به مدارکی که در مرحله واخواهی مورد استناد واقع میشود، اظهار تردید یا انکار باید تا اولین جلسه دادرسی به عمل آید. مراتب فوق قرینه بر این است که تعیین وقت رسیدگی برای واخواهی الزامی است.