تاریخ نظریه: 1398/10/15
شماره نظریه: 7/98/1043
شماره پرونده: ک3401-2/681-89
استعلام:
در برخی موارد مراجع محترم قضایی و یا کمیسیون‌های پزشکی به محرومیت از رانندگی فرد و یا اجازه رانندگی در مدت معین رأی داده‌اند که با توجه به قوانین و مقررات جاری ابهاماتی را به وجود می‌آورد خواهشمند است به جهت رفع ابهام و ارائه راهکارهای قانونی درباره سوالات ذیل نظریه مشورتی به این پلیس اعلام نمایند.
الف-شخصی طبق دستور قضایی به مدت معین محروم از رانندگی بوده ودر حکم صادره به ابطال یا ضبط گواهینامه تصریح نشده و صرفاً گواهینامه در سامانه پلیس راهور توقیف شده و عملاً اصل گواهینامه ضبط یا ابطال نشده است با اطلاع از حکم صادره و توقیف گواهینامه در سامانه شماره گذاری مبادرت به رانندگی نموده و در تصادف (جرحی، فوتی یا خسارتی) مقصر شناخته شده است.
1- آیا بدون تصریح مقام قضایی بایستی گواهینامه وی ابطال می‌گردید؟
2- چنانچه فرد موصوف در مدت محرومیت ولی بدون گواهینامه اقدام به رانندگی نموده باشد در صورت تصادف آیا فاقد گواهینامه تلقی و مشمول تشدید مجازات مقرر در ماده 718 قانون مجازات اسلامی تعزیرات خواهد بود؟
ب-در مواردی برابر نظریه کمیسیون‌های پزشکی اعتبار گواهینامه برای مدت محدود برای متقاضی صادر می‌گردد.
اگر رانندگانی که برابر نظریه کمیسیون‌های پزشکی گواهینامه‌ای با محدودیت زمانی دریافت نموده و پس از اتمام مدت اعتبار به کمیسیون‌های مربوطه مراجعه ننموده و گواهینامه تمدید نشده باشد آیا در صورت تصادف و ایراد خسارت به دیگران از لحاظ معتبر بودن گواهینامه فرد دارای گواهینامه تلقی می‌گردد یا خیر./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف؛ 1- با عنایت به ماده 31 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ماده 11 «آیین‌نامه راجع به نحوه اجرای مجازات‌های تکمیلی موضوع ماده 23 قانون مجازات اسلامی»، اجرای حکم به محرومیت (منع) از رانندگی با دستور قاضی اجرای احکام کیفری به معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی صورت می‌پذیرد و ضبط یا ابطال گواهینامه به صورت فیزیکی شرط اجرای حکم نمی‌باشد. ضمناً تصریح به ابطال گواهینامه در حکم دادگاه صادره ضرورت ندارد.
2- با صدور حکم به ممنوعیت از رانندگی در مدت معین و قطعیت آن، حق رانندگی از فرد محکوم سلب می‌شود و در صورت اقدام به رانندگی طبق ماده 723 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 مجازات وی تعیین می‌گردد و چنانچه در صورت وقوع تصادف منجر به صدمه بدنی با احراز تقصیر وی، مشمول تشدید مجازات مقرر در ماده 718 قانون اخیرالذکر خواهد بود.
ب؛ در فرض استعلام، مادام که گواهینامه رانندگی صادره ابطال نشده باشد، صرف عدم تمدید گواهینامه رانندگی، صاحب آن را در حکم فاقد گواهینامه قرار نمی‌دهد. بدیهی است که عدم تمدید گواهینامه مطابق مقررات موجب جریمه خواهد بود.