تاریخ نظریه: 1399/08/20
شماره نظریه: 7/99/1066
شماره پرونده: 99-168-1066 ک
استعلام:
چنانچه به عنوان مثال، دادگاه بدوی عملی را توهین تلقی و مبادرت به صدور رأی کند و دادگاه تجدید نظر آن را افتراء تشخیص دهد آیا دادگاه تجدید نظر باید رأی صادره از دادگاه بدوی را از نظر عنوان اتهامی اصلاح و سپس تایید کند، یا این‌که می‌بایست با تعیین وقت رسیدگی، عنوان جدید را به متهم تفهیم و پس از اخذ دفاعیات وی، مبادرت به صدور رأی بر اساس عنوان اتهامی جدید نماید؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، مستند به مواد 5 و 6 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 مبنی بر لزوم آگاهی متهم از موضوع و ادله اتهام انتسابی و تضمین حقوق دفاعی وی، چون تغییر عنوان اتهام واجد آثار حقوقی است لذا در فرض استعلام، دادگاه تجدید نظر باید ضمن تعیین وقت رسیدگی، اتهام جدید را به متهم تفهیم و آخرین دفاع را مبتنی بر این اتهام اخذ کند.
ثانیاً، با توجه به ماده 457 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و ملاک ماده 280 این قانون، چنانچه دادگاه تجدید نظر عنوان اتهام احراز شده از سوی دادگاه بدوی را ناصحیح تشخیص دهد، از موارد اصلاح و تأیید رأی است و اصلاح رأی نسبت به رفتار مجرمانه و احراز بزهکاری متهم که اساس رأی می‌باشد لطمه وارد نمی‌آورد؛ لیکن با لحاظ ماده 458 قانون یادشده، دادگاه تجدید نظر جز در موارد مشمول این ماده و حدود مذکور در آن، حق تشدید مجازات محکوم را نخواهد داشت.