صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/11/02
برگزار شده توسط: استان اردبیل/ شهر مشگین شهر
موضوع
بررسی رفع مسئولیت کفیل یا وثیقه‌گذار در مواردی که نسبت به تحویل محکوم‌علیه اقدام شده
پرسش
با توجه به اینکه در ماده 228 از قانون آیین دادرسی کیفری قید گردیده کفیل یا وثیقه‌گذار در هر مرحله از تحقیقات و دادرسی با معرفی و تحویل متهم می‌تواند حسب مورد، رفع مسئولیت یا آزادی وثیقه خود را از مرجعی که پرونده در آن مطرح است درخواست کند و همچنین با در نظر گرفتن ماده 251 همان قانون که مقرر داشته هرگاه متهم یا محکوم‌علیه در مواعد مقرر حاضر شود، یا پس از آن حاضر شده عذر موجه خود را اثبات کند با شروع به اجرای حبس و تبعید و یا اقامت اجباری و با اجرای کامل سایر مجازات... قرار تامین و نظارت قضایی لغو می‌شود. حال با توجه به این مراتب سوال پیش آمده این است که در مواردی که پرونده در اجرای احکام کیفری مطرح و مجازات مورد نظر حبس همراه با جزای نقدی می‌باشد و کفیل یا وثیقه‌گذار نسبت به تحویل محکوم‌علیه اقدام نموده و خواستار رفع مسئولیت یا آزادی وثیقه است. حال در جمع دو ماده 228و 251از قانون آیین دادرسی کیفری می‌توان نسبت به رفع مسئولیت و یا آزادی وثیقه اقدام نمود؟
نظر هیئت عالی
نظریه اکثریت قضات محترم دادگستری شهرستان مشگین‌شهر استان اردبیل با اصلاح ماده 228 در سطر اول به ماده 251 و نیز اصلاح ماده 251 در سطر دوم به ماده 228 مورد تایید است. ضمناً اضافه می‌نماید که منظور از عبارت «هر مرحله از دادرسی» در ماده 228 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 شامل مرحله اجرای حکم که داخل در مفهوم دادرسی به معنای اعم است نیز می‌شود.
نظر اکثریت
ماده 228 و251 آیین دادرسی کیفری دو مقوله جدا از هم هستند و ماده 251 در مقام این است که بیان کند چه زمانی تامین کیفری لغو می‌شود ولی در مقابل ماده 288 اشعار می‌دارد که مسئولیت وثیقه‌گذار یا کفیل چه موقع رفع می‌شود و این دو ماده ارتباطی به هم ندارند و کفیل و وثیقه‌گذار با توجه به ماده 228 قانون مارالذکر هر زمان می‌تواند حتی در محکومیت‌های مرکب با تحویل متهم رفع مسئولیت و یا آزادی سند خود را درخواست کند و محدودیتی از این لحاظ متصور نمی‌باشد.
نظر اقلیت
در ماده 228 از قانون آیین دادرسی کیفری که کلمه متهم قید گردیده، مربوط به مرحله تحقیق و دادرسی و قبل از اجرای حکم می‌باشد و با توجه به ماده 251 قانون مارالذکر که قید گردیده متهم یا محکوم‌علیه، مربوط به مرحله اجرای حکم می‌باشد که وثیقه‌گذار و یا کفیل زمانی می‌توانند با توجه به ماده اخیرالذکر از مسئولیت خود رفع اثر نمایند که در حبس و تبعید و یا اقامت اجباری با شروع به اجرای آن و در سایر مجازات از قبیل دیه و جزای نقدی با اجرای کامل آن از مسئولیت کفیل یا وثیقه‌گذار رفع اثر نمایند.