صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/19
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر محمدیه
موضوع
اعمال ماده 422 قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص مباشرت و معاونت در جرم
پرسش
در خصوص اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری؛ چنانچه در یک پرونده، چند نفر به اتهام مشارکت و یا معاونت در جرم محکوم گردیده باشند و پیش از پایان مهلت تجدید نظرخواهی، برخی از ایشان با رجوع به دادگاه صادر کننده حکم حق تجدید نظر خواهی خود را اسقاط یا درخواست تجدید نظر را مسترد نمایند و درخواست اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری را نمایند لیکن الباقی اشخاص تقاضای تجدید نظر نمایند، تکلیف دادگاه در این مورد چه می‌باشد؟
برای مثال در صورتی که معاون در جرم، به حکم تسلیم گردیده، ولی مباشر تقاضای تجدیدنظر کرده باشد، تکلیف دادگاه در این مورد چه می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
نظر اقلیت موجه است و اضافه بر استدلالات ایشان با توجه به اینکه به موجب ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری حق مکتسب برای همه متهمین ایجاد شده و اسقاط این حق نیاز به تصریح قانونگذار دارد؛ لذا دادگاه باید از پرونده بدل تشکیل دهد؛ نسبت به سایرین جهت رسیدگی به درخواست تجدیدنظر به دادگاه تجدیدنظر ارسال و نسبت به کسی که تقاضای اعمال ماده 442 قانون آئین دادرسی کیفری را نموده در محدوده قانون تخفیف مجازات دهد.
نظر اکثریت
در صورت برقرار شدن صورت مسئله تخفیف داده نمی شود.
در این صورت پرونده جهت اتخاذ تصمیم به دادگاه تجدید نظر ارسال می‌گردد و در دادگاه تجدید نظر می‌تواند در صورت وجود جهات تخفیف غیر از تسلیم به رای، در خصوص تعیین مجازات و اعمال تخفیف تصمیم گیری نماید.
دلایل اعلام شده نظر اکثریت:
1- اگر رای را قطعی اعلام نماییم دادگاه تجدید نظر دیگر نمی تواند وارد رسیدگی به پرونده گردد.
2- با عنایت به نظریه مشورتی شماره 1097/94/7 مورخ 1394/5/5 و نظر به اینکه هدف مقنن از اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری کاستن یک مرحله از فرآیند رسیدگی بوده و به این ترتیب، هدف قانونگذار محقق نگردیده است.
نظر اقلیت
در صورت برقرار شدن صورت مسئله تخفیف داده می‌شود.
دلایل اعلام شده:
1- با عنایت به اینکه به صراحت ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری صرفاً اعتراض دادستان اعلام گردیده و در مورد اعتراض متهمین دیگر و یا شاکی صحبتی نشده است و اعمال تخفیف نیز الزامی می‌باشد.
2- اصل بر تفسیر به نفع متهم می‌باشد و در این خصوص با اعمال تخفیف متهمی که تسلیم به حکم گردیده از مزایای قانونی بهره مند می‌گردد.
3- چنانچه معاون جرم تسلیم به حکم گردیده و رای قطعی شود و مباشر با اعتراض به رای در مرحله تجدید نظر برائت حاصل نماید، با عنایت به بند (ب) ماده 455 قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه تجدید نظر می‌تواند حتی اگر احد از متهمین تجدید نظر خواهی نکرده باشد، حکم برائت ایشان را نیز صادر نماید.