تاریخ نظریه: 1396/12/13
شماره نظریه: 7/96/3057
شماره پرونده: 96-174-2170
استعلام:
مشاهده میگردد برخی از مراجع معطی نیابت درخواست احضار اشخاص را به عنوام متهم مینمایند در حالیکه از نظر مرجع مجری نیابت دلیل کافی برای توجه اتهام در پرونده وجود ندارد از جمله اینکه در پرونده های سرقت یا مفقودی گوشی تلفن همراه صرفاً بر اساس پاسخ استعلام صورت گرفته از اپراتورهای تلفن همراه، درخواست می نمایند تا مالک خط فعال بر روی گوشی تلفن حسب مورد به عنوان متهم به سرقت یا تحصیل مال مسروقه احضار گردد در حالیکه صرف فعال بودن خط تلفن همراه دلالت بر سرقت یا تحصیل مال مسروقه توسط مالک خط ندارد چرا که این امکان وجود دارد جرم در زمانی اتفاق افتاده باشد که خط در تصرف شخص مالک نباشد یا اینکه خط بوسیله اوراق هویتی مفقود شده دیگران تهیه شده باشد، حال با توجه به مراتب فوق آیا مرجع مجری نیابت باید مفاد آن را به این علت که بررسی ادله با مرجع معطی نیابت است انجام دهد یا اینکه با استفاده از قسمت اخیر ماده 120 قانون آیین دادرسی کیفری که بیان میدارد‌در صورت توجه اتهام و به نوعی اختیار ارزیابی ادله را به مرجع مجری نیابت اعطا کرده است میتواند شخص مخاطب را به عنوان مطلع احضار نماید یا اساساً نیابت را به دلیل عدم وجود دلیل کافی یا عدم توجه اتهام به متهم اعاده نماید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
کلیه‌ی اقدامات قضات اعم از این که رأساً انجام شود یا با تفویض نیابت صورت گیرد، باید در محدوده قانون و بر اساس موازین قانونی صورت پذیرد و چنانچه تقاضای اجرای نیابت خلاف قانون باشد، قاضی مجری نیابت مکلف به اجرای آن نیست، عبارت صدور قرار نیابت قضایی مطابق مقررات قانونی مذکور در ماده‌ی 119 قانون یاد شده، و اختیار مرجع مجری نیابت مبنی بر متناسب سازی قرار تأمین کیفری در فرض نامناسب تشخیص دادن تأمین مورد نظر مرجع معطی نیابت برابر ماده 120 همین قانون، موید این استنباط است.