صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/01/08
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر خواف
موضوع
اعتراض شخص ثالث نسبت به گزارش اصلاحی
پرسش
به موجب ماده 417 قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، شخص ثالثِ متضرر از رأی صادره در دعوایی که ثالث سمتی در آن نداشته، می‌تواند نسبت به رأی صادره اعتراض نماید. حال آیا شخص ثالث می‌تواند نسبت به گزارش اصلاحی وفق مقررات اعتراض نماید؟
نظر هیئت عالی
با توجه به این که محتوای گزارش اصلاحی، تصدیق دادگاه بر سازش و توافق طرفین دعوی است و آثار آن به موجب گزارش اصلاحی به عنوان یک قرارداد قضایی جریان پیدا می کند؛ به علاوه گزارش اصلاحی دارای ویژگی های رأی می‌باشد به طوری که موجب فراغ دادرسی شده و قاطع دعوی است، گرچه قابل اعتراض و تجدید نظر نمی‌باشد؛ لیکن منافاتی با قابلیت اعتراض شخص ثالث ندارد، بنابراین در فرض سوال نظریه اکثریت صائب است.
نظر اکثریت
گزارش اصلاحی از مصادیق آراء قضائی بوده و شخص ثالث فاقد سمت در دعوای اصلی اجازه اعتراض در قالب «اعتراض ثالث» به رأی را دارد. چرا که گزارش اصلاحی دارای ویژگی‌های رأی می‌باشد زیرا از طرفی موجب فراغ دادرس می‌شود و از طرف دیگر قاطع دعوی است. اینکه گفته می‌شود گزارش اصلاحی صرفاً توافق است، صحیح نیست زیرا خود گزارش اصلاحی توافق نیست بلکه محتوای گزارش اصلاحی، تصدیق دادگاه بر توافق طرفین است و آثار این توافق به موجب رأی دادگاه جاری می‌شود وگزارش اصلاحی یک قرارداد قضائی بوده و دارای قابلیت اعتراض ثالث می‌باشد و عدم قابلیت تجدیدنظرخواهی گزارش اصلاحی منافاتی با قابلیت اعتراض ثالث ندارد. یکی از موافقان در این زمینه برای تقویت این نظر، به نظریه های مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه و نظر دادگاه عالی انتظامی قضات در یکی از پرونده ها اشاره نمود. همچنین بیان شد؛ اینکه گفته می‌شود دادگاه در صدور گزارش اصلاحی صرفاً نقش نگارنده متن گزارش را دارد صحیح نیست زیرا در صدور گزارش اصلاحی، دادگاه ناگزیر از شناسایی برخی امور دخیل در مفاد سازش است.
نظر اقلیت
به دلیل اینکه گزارش اصلاحی داخل در عنوان «آراء دادگاه‌ها» نیست و صرفاً متضمن سازش و توافق اصحاب دعواست و اعتراض ثالث فقط مختص به آراء می‌باشد، قائل به عدم قابلیت اعتراض ثالث در مورد گزارش اصلاحی بوده اند و بیان می‌دارند، در صورتی که به موجب گزارش اصلاحی به حقوق ثالث لطمه وارد شود، نامبرده بایستی درخواست ابطال گزارش اصلاحی را از دادگاه بنماید. اگر گزارش اصلاحی رأی باشد بایستی قابل تجدیدنظرخواهی نیز باشد در حالی که اینطور نیست و دادگاه فقط نسبت به نگارش گزارش اصلاحی اقدام می‌نماید و پس از اینکه طرفین دعوی تصمیم به سازش می‌گیرند، دادگاه دیگر حق دخالت ندارد و در ادامه افزود تنها ویژگی گزارش اصلاحی این است که همانند احکام دادگاه‌ها به اجرا گذاشته می‌شود، درحالی که ماهیتاً رأی محسوب نمیشود.