تاریخ نظریه: 1398/09/30
شماره نظریه: 7/98/1375
شماره پرونده: ک 5731-1/681-89
استعلام:
احتراما خواهشمند است با توجه به اختلاف نظر همکاران محترم قضایی در صورت صلاحدید نظریه مشورتی آن مرجع را در خصوص سوال زیر اعلام فرمایید.
الف) چنانچه شخصی به مجازات جزای نقدی به عنوان مجازات جایگزین حبس محکوم شده باشد و از پرداخت جزای نقدی استنکاف نماید آیا می‌بایست طبق ذیل ماده 70 قانون مجازات اسلامی مجازات حبس اجرا شود یا اینکه ضرورت دارد طبق ماده 81 قانون مزبور بدوا پرونده به دادگاه ارسال بشود و یک چهارم تا یک دوم به جزای نقدی افزوده بشود و در صورت تکرار عدم پرداخت جزای نقدی مجازات حبس اجرا بشود؟
ب) در کلیه مجازات‌های جایگزین جبس اعم از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان و.. چنانچه امکان اجرای مجازات جایگزین حبس معتذر گردد و طبق قانون ضرورت به اجرای مجازات حبس باشد آیا قاضی اجرای احکام کیفری می‌تواند راساً دستور اجرای مجازات اصلی حبس را صادر نماید یا اینکه تجویز حبس محکوم‌علیه مستلزم موافقت دادگاه صادرکننده حکم قطعی است./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
الف- ماده 81 قانون مجازات اسلامی 1392 درواقع تکمیل کننده ماده 70 همین قانون است؛ با این توضیح که هر گاه دادگاه حکم به مجازات جایگزین حبس اعم از دوره مراقبت، خدمات عمومی رایگان، جزای نقدی و... می دهد، تخلف محکوم بلافاصله موجب اجرای مجازات حبس موضوع ماده 70 نمی شود؛ بلکه در نوبت نخست، یک چهارم تا یک دوم به مجازات مورد حکم (جایگزین حبس) افزوده می‌شود و در صورت تکرار، مجازات حبس اجرا می‌شود.
ب- در صورت امتناع یا عجز محکوم از پرداخت جزای نقدی، قاضی اجرای احکام طبق ماده 70 قانون مجازات اسلامی 1392، در اجرای حبس مقرر در حکم، محکوم را به زندان معرفی می‌کند./ت