صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/05/09
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر شهرضا
موضوع
افزایش مدت بازداشت متهم بیش از موارد پیش بینی شده در ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری
پرسش
با توجه به قسمت اخیر ماده 242 قانون آئین دادرسی کیفری که بیان می‌دارد:
«به هرحال مدت بازداشت متهم نباید از حداقل مجازات حبس مقرر در قانون برای آن جرم تجاوز کند و در هر صورت در جرایم موجب مجازات سلب حیات مدت بازداشت موقت از دو سال و در سایر جرایم از یک سال تجاوز نمی‌کند.»
در مواردی که متهم با صدور قرار تامین کیفری بیش از حداکثر موارد پیش‌بینی شده در این ماده بازداشت بماند، تکلیف مقام قضائی در اعمال ماده مذکور، چگونه خواهد بود؟
نظر هیئت عالی
در مورد جرایمی که مجازات آنها غیر سلب حیات است در صورتی‌که متهم تا مدت یک سال بازداشت باشد مقام قضایی باید قرار تامین را تخفیف دهد. در این نوع جرایم مدت بازداشت متهم نباید از حداقل مجازات قانونی جرم تجاوز کند.
در جرایم موجب سلب حیات چنانچه متهم به مدت دو سال بازداشت باشد مقام قضایی مکلف به تبدیل قرار تامین است.
نظر اکثریت
در موارد جرایم غیر مستوجب مجازات سلب حیات، در صورتی که بازداشت متهم از حداقل میزان حبس پیش‌بینی شده در قانون تجاوز نماید، مقام قضائی مکلف به تخفیف قرار می‌باشد تا جایی‌که منتهی به آزادی متهم شود و در صورتی که متهم از قبول حداقل تامین‌های کیفری عاجز باشد، با تنظیم صورتجلسه در اعمال ماده 242 قانون آئین دادرسی کیفری بلاقید آزاد می‌گردد و در مورد جرایم مستوجب مجازات سلب حیات، پس از انقضاء مهلت دو سال از قرار بازداشت موقت متهم، مقام قضائی مکلف به تبدیل قرار بازداشت موقت به قرار تامین خفیف‌تر خواهد بود.
نظر اقلیت
در موارد جرایم غیر مستوجب مجازات سلب حیات، در صورتی که بازداشت متهم از حداقل میزان حبس پیش‌بینی شده در قانون تجاوز نماید، صرفاً در جرایمی که فاقد مجازات رد مال و دیه است، مقام قضائی مکلف به تخفیف قرار می‌باشد تا جایی که منتهی به آزادی متهم شود و در صورتی‌که متهم از قبول حداقل تامین‌های کیفری عاجز باشد، با تنظیم صورتجلسه و اعمال ماده 242 قانون آئین دادرسی کیفری بلاقید آزاد می‌گردد. اما در جرایمی که علاوه بر حبس، مجازات دیه و رد مال نیز وجود داشته باشد، ضرر و زیان ناشی از جرم مشمول تکلیف ذیل ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری نمی‌باشد. لذا قرار تامین کیفری پس از انقضاء مهلت مقرر در ماده قانونی مورد سوال می‌بایست متناسب با ضرر و زیان و ادله باشد و در موارد جرایم مستوجب مجازات سلب حیات، پس از انقضاء مهلت دو سال از قرار بازداشت موقت متهم، مقام قضائی مکلف به تبدیل قرار بازداشت موقت به قرار تامین خفیف‌تر خواهد بود.