تعدد جرم ناشی از بی مبالاتی در رانندگی منجر به فوت چند نفر

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/06/11
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: بی مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت و ایراد صدمه بدنی چند نفر، رفتار واحد دارای عناوین مجرمانه متعدد بوده و مصداق تعدد معنوی جرم است.

خلاصه جریان پرونده شعبه --- دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر. به اتهام س. دایر بر بی‌مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت دو مرد مرحومان ع. و ح. و یک زن به نام خانم م. و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی و غیرمسری در فوت مرحومان مذکور و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی نسبت به مصدومان شاکی در مورخ 1392/10/13 موضوع شکایت شکات خصوصی و کیفرخواست صادره رسیدگی و به شرح استدلال مقید در دادنامه شماره --- - 1393/12/03 ، تقصیر و مجرمیت نامبرده احراز و از حیث جنبه خصوصی جرم و به جهت فوت دو مرد به دو فقره دیه کامل مرد مسلمان و به جهت فوت یک زن به یک فقره دیه کامل زن مسلمان و از جهت صدمات وارده به شرح مقرر در دادنامه به پرداخت کسری یا درصدی از دیه کامل در حق مصدومان اعم از وراث متوفیان و یا مصدومان حاضر و از لحاظ جنبه عمومی جرم به تحمل سه سال حبس تعزیری و توقیف گواهینامه رانندگی وی به مدت سه ماه محکوم و با اعتراض محکوم‌علیه و یکی از وراث نسبت به رای مرقوم، شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان عهده‌دار رسیدگی شده و به شرح استدلال مقید در دادنامه شماره --- - 1394/01/29 اعتراض را به اساس دادنامه بدوی وارد ندیده ولی با استناد به ماده 134 قانون مجازات اسلامی 1392 قائل به عدم رعایت تعدد جرم و لزوم تعیین مجازات علی‌حده شده و با توجه به قتل سه نفر و مصدومیت نفرات دیگر از حیث مجازات عمومی بزه، متهم را به تحمل سه فقره چهار سال حبس و یک فقره حبس 18 ماه بابت صدمات منجر به از کار افتادگی اعضاء ژ. و چهار فقره حبس هفت ماه بابت ایراد صدمات غیرمسری به مقتولان و ایراد صدمه به ب. (با اصلاح دادنامه بدوی) محکوم و با ردّ اعتراض، دادنامه بدوی را با اصلاح به عمل آمده تایید و قطعیت آن اعلام شده است. وکیل محکوم‌علیه به شرح لایحه‌ای که تسلیم کرده و قرائت خواهد شد و پرداخت هزینه دادرسی نسبت به رای قطعی یاد شده درخواست اعاده دادرسی نموده و رسیدگی به این شعبه محول شده است. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای محمدرضا صابر عضو ممیز و بررسی اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای جعفرزاده دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر تقاضای اتخاذ تصمیم شایسته و قانونی دارم، مشاوره نموده چنین رای می‌دهد. شماره پرونده: --- شماره دادنامه: --- تاریخ: 1394/06/11 خلاصه جریان پرونده به موجب دادنامه شماره --- - 1393/12/03 صادره از شعبه --- دادگاه عمومی جزایی شهرستان ر. در خصوص اتهام س. دائر بر: بی‌مبالاتی در رانندگی منتهی به فوت دو مرد مرحومان ع. و ح. و یک زن به نام خانم م. و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی و غیرمسری در فوت مرحومان مذکور و ایراد صدمه بدنی غیرعمدی نسبت به مصدومان شاکی در مورخ 1392/10/13 با احراز اتهامات و مستندا به مواد 1 ، 2 ، 3 ، 12 ، 14 ، 17 ، 18 ، 19 ، 145 ، 289 ، 291 ، 448 ، 449 ، 450 ، 452 ، 462 ، 488 ، 529 ، 538 ، 539 ، 549 ، 550 ، 559 ، 563 ، 568 ، 569 ، 570 ، 593 ، 616 ، 629 ، 633 ، 653 ، 656 ، 709 ، 710 ، 714 و 715 و نیز 714 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و 75 از حیث جنبه خصوصی جرم به جهت فوت دو مرد به دو فقره دیه کامل مرد مسلمان و به جهت فوت یک زن به یک فقره دیه کامل زن مسلمان و از جهت صدمات وارده به شرح مقرر در دادنامه به پرداخت مقادیری دیه و ارش در حق مصدومان اعم از وراث متوفیان و یا مصدومان و از لحاظ جنبه عمومی جرم به تحمل سه سال حبس تعزیری و توقیف گواهینامه رانندگی وی به مدت سه ماه محکوم گردیده است. س. یکی از وراث مرحوم م. نسبت به جنبه عمومی محکومیت و متهم (س) به میزان مجازات تعیین شده تجدیدنظرخواهی نموده‌اند، شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان رسیدگی کرده و به موجب دادنامه شماره --- - 1394/01/29 تجدیدنظرخواهی به عمل آمده را وارد ندانسته لیکن مستندا به ماده 250 قانون آیین دادرسی کیفری و بند الف ماده 257 قانون مذکور و مستفاد از تبصره ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 ، مجازات جنبه عمومی اتهام، نامبرده را به تحمل سه فقره چهار سال حبس بابت سه فقره قتل غیرعمدی و یک فقره حبس 18 ماه بابت صدمات منجر به از کار افتادگی اعضاء ژ. و چهار فقره حبس هفت ماه بابت ایراد صدمات غیرمسری به مقتولان و ایراد صدمه به ب. اصلاح و با اصلاحات انجام شده ضمن ردّ اعتراض، دادنامه معترض عنه را نتیجتا تایید نموده است. س. نسبت به رای مذکور تقاضای پذیرش اعاده دادرسی نموده و پس از ارجاع به این شعبه ( 14 دیوان عالی کشور) رسیدگی شده و با استدلال منعکسه در رای شماره --- - 1394/03/06 ضمن تجویز اعاده دادرسی، رسیدگی مجدد به شعبه دیگری از محاکم تجدیدنظر استان همدان محول گردیده است. به حسب مدرک ارائه شده شعبه سوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان رسیدگی کرده و با استدلال منعکسه در رای شماره --- - 1394/04/13 رای صادره از شعبه --- دادگاه تجدیدنظر استان همدان را نتیجتا مبتنی بر منطوق تبصره ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و صحیح و عاری از ایراد موثر در نقض تشخیص و با ردّ درخواست اعاده دادرسی دادنامه مورد اعاده دادرسی را تایید نموده است. ملاحظه می‌شود س. ضمن ارائه یک برگ استشهادیه محلی و با تسلیم لایحه‌ای که به تاریخ 1394/05/28 ثبت دفتر دیوان عالی کشور گردیده نسبت به دادنامه اخیرالصدور شماره 00473 - 1394/04/31 تقاضای پذیرش اعاده دادرسی نموده که به این شعبه ارجاع و به کلاسه فوق ثبت و با تهیه گزارش در دستور کار قرار گرفته است. بدیهی است به هنگام شور لایحه مزبور قرائت خواهد شد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای محمد حسین راضی عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای جعفرزاده دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر تقاضای اتخاذ تصمیم شایسته و قانونی دارم، مشاوره نموده چنین رای می‌دهد.

درخواست اعاده دادرسی وکیل محترم محکوم علیه س. نسبت به دادنامه قطعی شماره 9400053 - 1394/01/29 صادره از شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان با انطباق مورد تقاضا با بند 6 ماده 272 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1378 درخور پذیرش و تجویز است؛ زیرا تلقی دادگاه تجدیدنظر از تعدد جرم و انطباق مورد پرونده با بیان مقنن در ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مبنی بر اشتباه بوده و مآلا مجازات‌های غیرمتناسب و بلکه غیرقانونی علیه متهم تعیین نموده است چرا که مورد پرونده به شرح منطوق صریح دادنامه‌های بدوی و تجدیدنظر در واقع فعل واحد دارای عناوین متعدد (تعدد معنوی) می‌باشد؛ به عبارتی موضوع اتهامی متهم (متقاضی فعلی) مشمول ماده 131 قانون یاد شده است و بدیهی است مرتکب فقط به مجازات اشد محکوم خواهد شد و از شمول ماده 134 قانون یاد شده منصرف می‌باشد، بنا به مراتب ضمن تجویز اعاده دادرسی رسیدگی مجدد به شعبه دیگری از محاکم تجدیدنظر استان همدان ارجاع می‌گردد. مستشار رئیس شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور محمد رضا صابر - غلامرضا خلف رضائی رای شعبه تقاضای س. مبنی بر تجویز اعاده دادرسی نسبت به دادنامه شماره --- - 1394/04/31 صادره از شعبه سوم دادگاه تجدیدنظر استان همدان ناظر بر دادنامه شماره --- - 1394/01/29 صادره از شعبه دوم همان دادگاه به جهت اینکه فعل ارتکابی توسط متهم بی‌مبالاتی در امر رانندگی منتهی به فوت چند نفر شده است که در واقع، فعل واحد و جرم مشابه محسوب می‌شود لذا با مداقه در بیان مقنن در ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 ، استنباط می‌شود که مراد قانونگذار ارتکاب اعمال مجرمانه از نوع مختلف باشد چرا که در ذیل ماده یاد شده اجرای مجازات را صرفا به مجازات اشد مقید نموده است در حالی که در موضوع حاضر به لحاظ این که جرم مشابه بوده مآلا عنوان مجازات اشد منتفی است و مجازات‌های چندگانه مقرره در حکم شعبه دوم دادگاه تجدیدنظر تماما علی‌السویه هستند، به علاوه حکم مقرر در ماده 2 ماده فوق‌الذکر نیز موید همین استدلال است که می‌بایست یک مجازات با رعایت تشدید مقرر در ماده 134 قانون مجازات اسلامی و بر اساس مفاد ماده 131 قانون مذکور تعیین شود بنابراین مجازات مقرره علیه متقاضی اعاده دادرسی از حیث جنبه عمومی جرم غیرمتناسب می‌باشد و با انطباق مورد تقاضا با بند «چ» ماده 474 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 92 و مستندا به ماده 476 همان قانون رای به پذیرش اعاده دادرسی صادر و پرونده جهت رسیدگی مجدد به دادگاه هم‌عرض دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارجاع می‌شود.

مستشار رئیس شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور

محمدرضا صابر - محمد حسین راضی