صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/03/02
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز
موضوع
مرجع صالح برای بازبینی قرار تامین کیفری متهم تا زمان وصول پرونده از دیوان عالی کشور در صورت اختلاف در صلاحیت
پرسش
در پرونده‌های زندانی‌دار، در صورتی که شعبه بازپرسی با نفی صلاحیت از خود، قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادسرای دیگری صادر نموده باشد و مرجع اخیر نیز با نفی صلاحیت از خود به شایستگی همان مرجع اولیه قرار عدم صلاحیت صادر نموده باشد و درنتیجه پرونده به لحاظ اختلاف در صلاحیت، به دیوان عالی کشور ارسال شده باشد، در این مدت و تا زمان وصول پرونده از دیوان، بازبینی قرار تامین کیفری متهم (در مواعد یک ماهه یا دوماهه) از وظایف کدام مرجع می‌باشد؟
نظر هیات عالی
بازبینی در خصوص قرار تامین منجر به بازداشت در موعد قانونی از وظایف دادسرایی است که پرونده را جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال نموده است.
نظر اکثریت
در این صورت تصمیم‌گیری در خصوص ابقاء، فک و یا تخفیف قرار تامین کیفری متهم، با مرجعی می‌باشد که پرونده را جهت حل اختلاف به دیوان عالی کشور ارسال نموده است و درواقع بازبینی قرار تامین متهم از وظایف آخرین مرجعی است که پرونده متهم موردنظر در آن مرجع در حال رسیدگی بوده است. در این حالت آخرین مرجعی که پرونده در آن در حال رسیدگی بوده است با توجه به اینکه معمولاً ارسال پرونده به دیوان و عودت آن به‌طور معمول بیش از یک ماه طول می‌کشد، باید ضمن تهیه بدل مفید از پرونده، اصل آن را به دیوان عالی کشور ارسال نماید و با مفتوح گذاشتن بدل پرونده، حسب مورد در موعد مقرر یک‌ماهه یا دوماهه نسبت به بازبینی قرار تامین متهم اقدام نماید؛ چراکه صدور قرار عدم صلاحیت به منزله ختم تحقیقات نمی‌باشد و وظیفه مقرر در ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری تا زمان ختم تحقیقات بر عهده دادسرا می‌باشد. در این حالت پس از وصول پرونده از دیوان، اوراق مربوط به بازبینی قرار پیوست اصل پرونده می‌شود و وفق نظر دیوان اقدام می‌گردد. این نظر از این حیث که حقوق و مصلحت متهم را به نحو شایسته‌تری تضمین می‌نماید و مساعد به حال وی می‌باشد، اقرب به صواب می‌باشد.
نظر اقلیت
در این صورت مرجعی که با صدور قرار عدم صلاحیت پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال نموده است، وظیفه و اختیاری جهت بازبینی قرار تامین متهم ندارد چراکه؛ مرجع موردنظر با نفی صلاحیت از خود، قرار عدم صلاحیت صادر نموده است و این قرار متضمن این معنی می‌باشد که مرجع صادرکننده خود را صالح به رسیدگی ندانسته است؛ فلذا در خصوص بازبینی قرار تامین هم فاقد صلاحیت و اختیار می‌باشد. از طرف دیگر دیوان عالی کشور نیز، با توجه به اینکه صرفاً مرجع حل اختلاف می‌باشد، در مدتی که پرونده در دیوان می‌باشد، با توجه به عدم پیش‌بینی این وظیفه در قوانین موضوعه، تکلیفی جهت بازبینی قرار تامین متهم ندارد؛ بنابراین در این حالت آخرین مرجع صادرکننده قرار عدم صلاحیت تکلیفی به بازبینی قرار ندارد و باید منتظر بماند تا پرونده از دیوان عالی کشور به شعبه موردنظر اعاده گردد و سپس مراتب وصول پرونده صورتجلسه گردد و به همان تاریخ در خصوص ابقاء، فک و یا تخفیف قرار تامین متهم اتخاذ تصمیم نماید. درواقع چون قرار عدم صلاحیت صادره قرار نهایی تلقی می‌شود، مرجع صادرکننده قرار تا زمان وصول پرونده با تکلیفی مواجه نمی‌باشد.