صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/02/15
برگزار شده توسط: استان قزوین/ شهر قزوین
موضوع
امکان مطالبه دیه از سوی اولیای دم متوفی از شرکت بیمه با وجود تقصیر کامل متوفی به عنوان عابر پیاده در تصادف خودرو در آزاد راه منجر به قتل
پرسش
آیا امکان مطالبه دیه از سوی اولیای دم متوفی از شرکت بیمه با وجود تقصیر کامل متوفی به عنوان عابر پیاده در تصادف خودرو در آزاد راه منجر به قتل وی به استناد قسمت اخیر ماده 4 قانون ایمنی راهها و راه آهن وجود دارد؟
نظر هیات عالی
نظریه شماره 788/1401/7 مورخ 1401/08/03 - اداره کل حقوقی قوه قضائیه به شرح ذیل مورد تایید اعضای هیات عالی است: مقررات مذکور در ماده 4 قانون ایمنی راهها و راه آهن مصوب 1349 با اصلاحات بعدی نسبت به زیان دیده که مقصر در وقوع حادثه است جنبه حمایتی دارد. در واقع مقنن به منظور جبران زیان وارده به رغم انتساب حادثه به رفتار زیان‌‌دیده، ترتیبات و تکالیف خاصی را برای پرداخت زیان از سوی شرکت بیمه مقرر داشته است. لذا مقررات ماده 4 قانون یاد شده منصرف از مواردی است که راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه و دارای مسئولیت کیفری و مدنی است. بدیهی است مسئول دانستن راننده‌ای که مطابق مقررات قانونی مذکور در ماده 4 قانون پیش گفته رفتار کرده است فاقد وجاهت قانونی است.
نظر اکثریت
با عنایت به صراحت مستند قانونی مورد اشاره در سوال و تفسیر منطقی از قانون به لحاظ ارتباط ذیل مقرره قانونی موصوف با صدر آن و ماده 26 قانون راهنمایی و رانندگی و فلسفه حمایتی وضع قانون امکان مطالبه دیه از سوی اولیای دم وجود خواهد داشت.
نظر اقلیت
با عنایت به اینکه عابر پیاده مقصر بوده علیه خودش اقدام نموده جنبه حمایتی بیمه تا جایی است که شخص مقصر نباشد و از سوی دیگر نقش بیمه در جبران خسارت به قائم مقامی مقصر با امکان رجوع به مقصر در صورت جبران آن است و با وجود تقصیر عابر امکان بازیافت وجود ندارد.در نهایت با عنایت به ماده 537 قانون مجازات اسلامی به لحاظ منحصر بودن جنایت به تقصیر مرتکب، ضمان ثابت نیست.