صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/03/29
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر کلاله
موضوع
بررسی تغییر کیفیات مشدده جرم آدم ربایی با تصویب بند ب ماده یک قانون کاهش مجازات حبس تعزیری
پرسش
با توجه به بند ب ماده یک قانون کاهش مجازات حبس تعزیری آیا کیفیات مشدده مندرج در ماده 621 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) هنوز به اعتبار خود باقی است؟
نظر هیات عالی
کیفیات مشدده منظور در ماده 621 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات به قوت خود باقی است و حسب مورد مجازات مرتکب مشمول حداکثر حبس درجه 4 یا درجه 5 خواهد بود، نتیجتاً نظریه اکثریت مورد تایید اعضاء هیات عالی است.
نظر اکثریت
در ماده 621 قانون تعزیرات کیفیات مشدده جرم عبارت بودند از سن مجنی علیه کمتر از 15 سال تمام باشد، ربودن توسط وسیله نقلیه انجام شود یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود. اما در بند ب ماده 1 ارتکاب جرم به عنف یا تهدید از علل مشدده و مبنا و معیار درجه بندی مجازات قرار گرفته است. تالی فاسد و نتیجه غیر منطقی، آن می‌شود که ربودن فرد بالغ از طریق تهدید مستوجب حبس درجه 4 باشد اما ربودن کودک زیر 15 سال با توسل به حیله و با ایراد آسیب جسمی یا حیثیتی به او مستوجب حبس درجه پنج باشد. در حالی که آثار زیانبار جرم دوم سنگین تر از اولی است و جرم دوم عقلاً و منطقاً مستوجب مجازاتی سنگین‌تر باید باشد ممکن است آدم ربایی انجام شده به عنف نباشد (درجه 5) اما مجنی‌علیه کمتر از 15 سال تمام باشد و دچار آسیب شده باشد. سوال آن است که آیا باید قائل به بقا و اعتبار ماده 621 قانون تعزیرات در قسمت عوامل مشدده جرم باشیم و در این صورت حداکثر مجازات درجه حبس 5 را مورد حکم قرار دهیم یا قائل به آن باشیم که ماده 621 علاوه بر اینکه در تعیین میزان مجازات عمل دستخوش تغییر شده در قسمت کیفیات مشدده جرم نیز نسخ شده و با تصویب بند ب ماده یک قانون کاهش مجازات حبس فقط ارتکاب جرم به عنف یا تهدید سبب تشدید مجازات است؟
به نظر می‌رسد با توجه به قاعده ((الجمع مهما امکن اولی من الطرح)) ماده 621 قانون تعزیرات در قسمت کیفیات مشدده هنوز معتبر است و جرم آدم ربایی به تهدید و عنف اگر سن مجنی علیه کمتر از 15 سال تمام باشد، ربودن توسط وسیله نقلیه انجام شده باشد یا موجب آسیب جسمی یا حیثیتی شده باشد مستوجب حداکثر مجازات حبس درجه 4 و جرم آدم ربایی با توسط به حیله اگر سن مجنی علیه کمتر از 15 سال تمام باشد، ربودن توسط وسیله نقلیه انجام شده باشد یا موجب آسیب جسمی یا حیثیتی شده باشد مستوجب حداکثر مجازات حبس درجه 5 است.
نظر اقلیت
قانون ((کاهش مجازات حبس تعزیری)) کیفر مرتکب را فقط در دو فرض وجود عنف یا تهدید از یک سو و غیر عنف یا تهدید از سوی دیگر در نظر گرفته، و برای جرم آدم ربایی در صورت اول، حبس تعزیری درجه چهار و در غیر آن مورد، حبس تعزیری درجه پنج پیش بینی نموده است. با کاهش مجازات مقرر در ماده 621 قانون مجازات اسلامی تعزیرات به شرح فوق، آن هم در مقام بیان و تقلیل مجازات، و نیز استثنایی بودن کیفیات مشدده، باید قائل به حذف سه کیفیت مشدده مذکور در آن ماده بود.