تاریخ نظریه: 1396/05/24
شماره نظریه: 7/96/1165
شماره پرونده: 607-1/186-96
استعلام:
در پرونده شخصی به اتهام قتل عمدی تحت تعقیب می‌باشد که سن وی کمتر از 15 سال قمری است آیا ملاک بلوغ طبق ماده 147 قانون مجازات اسلامی سن قمری است یا نشانه های دیگری بلوغ از جمله روئیدن موی زبر در اطراف الت تناسلی و محتلم شدن می‌تواند ازموارد اثبات سن بلوغ و عنوان قتل عمدی تلقی شود با فرض تلقی به قتل عمدی مجازات قانونی وی قصاص نفس می‌باشد یا خیر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
طبق ماده 146 قانون مجازات اسلامی 1392، افراد نابالغ مسئولیت کیفری ندارند و مطابق ماده 147 همین قانون، سن بلوغ در دختران و پسران به ترتیب نُه و پانزده سال تمام قمری است. بنابراین، ملاک و مستند احراز بلوغ طبق قانون، سن افراد است که با توجه به تاریخ تولد وی طبق شناسنامه و انقضای مدت 9 سال قمری تمام (در مورد دختران) و 15 سال قمری (در مورد پسران) از تاریخ تولد فرد (به ترتیب دختر و پسر) بالغ تلقی می‌گردد و آثار و علایم دیگر که در استعلام به آن اشاره شده، قانونا ملاک بلوغ محسوب نشده است و چنانچه فردی نابالغ، مرتکب یکی ازجرایم موجب حد و قصاص (مانند قتل عمدی) گردد، بر اساس تبصره 2 ماده 88 قانون مذکور مجازات وی تعیین می‌گردد. (ضمنا برای احراز مسئولیت کیفری و تعلیق مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی، سن مرتکب در زمان ارتکاب جرم، ملاک است، نه زمان صدور حکم).