تاریخ نظریه: 1397/03/13
شماره نظریه: 7/97/447
شماره پرونده: 96-108-10ع
استعلام:
به تجویز ماده 55 آئین دادرسی کار مصوب 7/11/91 وزیر محترم تعاون کار و رفاه اجتماعی و لازم الاجرا از تاریخ 1/1/92 برای هیئت های تشخیص و حل اختلاف مقرر در قانون کار تشکیل هیئت تشخیص با سه عضو تصریح شده و البته تصمیمات هیئت با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد اما در ماده 56 همین آئین با استفاده از لغت رسمیت برای وضعیت تشکیل هیئت حل اختلاف تفاوت در ساختار تشکیل دو هیئت در نگاه برخی از اعضای محترم این هیئت ها ایجاد نموده تا حدی که برخی از این مدعیان صاحب نظر رسمیت جلسه هیئت تشخیص را با پافشاری با دو عضو و با این فرضیه که دو عضو به شرط آن که یک عضو آن نماینده دولت باشد امکان قانونی دارد و با این تفسیر به رأی معترضین به امر مستاصل مانده اند این در حالی است که به فرض محال توجه به این فرضیه غیر متقن دونکته مبرهن می‌شود:
الف-مستبط از مفهوم تشکیل با سه عضو در ماده 55 فوق این مهم قانونی متبلور می‌شود که با کمتر از سه عضو تشکیل نمی شود و به تبع ساختار با سه عضو رسمیت هم در بطن همین نطق از قانون با سه عضو می‌باشد.
ب-رسالت فرد بودن اعضای هیئت برای امکان تحقق رأی اکثریت موضوع صدر آخر ماده 55 منتفی شده می‌باشد.
سوال:
1- این گونه هیئت ها و کمیسیون های مشابه کمیسیون مقرر در ماده 77 یا100 یا... قانون شهرداری ها و... اعضای مزبور باید حضور داشته باشند و حتی در صورت مخالفت بودن با تصمیم ضمن تایید حضور خود با امضاء مخالفت و عندالزوم دلیل مخالفت را با ذکر نمایند و نمی توانند به صرف مخالف بودن از امضاء خودداری نمایند؟
2- آیا هیئت تشخیص با حضور دو عضو قابلیت تشکیل دارد؟ و چنانچه هیئت تشخیص با دو عضو تشکیل و به صدور رأی اقدام نماید و البته عضو سوم که غایب بوده صورت جلسات و رأی را امضاء نماید چه وصفی بر جلسه و رأی مزبور مترتب است.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1 و2 -الف: چنانچه هیچیک از اعضاء مراجع شبه قضایی مانند هیئت تشخیص یا حل اختلاف کار ذیل صورتجلسه تصمیمات قانونی (رأی و..) را امضاء ننمایند آن صورتجلسه فاقد اعتبار می‌باشد. زیرا امضاء نشان دهنده اعلام اراده اعضاء در خصوص موضوع تصمیم گرفته شده می‌باشد ولی اگر اقلیت اعضاء که دارای نظر مخالف اکثریت می‌باشند از امضاء ذیل صورتجلسه خودداری نمایند به نظر می‌رسد با گواهی سایر اعضاء امضاء کننده، صورتجلسه مذکور دارای اعتبار بوده و آثار حقوقی و قانونی خود را خواهد داشت.
2- الف: با توجه به تصریح ماده 55 قانون آیین دادرسی قانون کار مصوب 1391 مبنی بر «جلسه هیأت تشخیص با حضور هر سه نفر اعضاء تشکیل می‌گردد...» حضور هر سه عضو هیأت مذکور که هر یک نمایندگی مراجع موردنظر مقنن را عهده دار است، برای تشکیل جلسه و رسمیت یافتن آن ضروری است و موضوعیت دارد وبدون حضور همه آن ها جلسه فاقد رسمیت قانونی می‌باشد.
ب: هرگاه جلسه هیأت یا کمیسیون بدون رعایت حد نصاب مقرر برگزار و رأی صادر شود و سپس عضو غایب آن را امضاء کند، گرچه اقدامات مزبور بر خلاف ترتیبات قانونی است، اما مادام که رأی صادره از طرق قانونی نقض نشده است، به قوت خود باقی است.